Việc nắm rõ nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không chỉ giúp người lao động tuân thủ pháp luật mà còn tránh được các khoản phạt không đáng có do chậm nộp hoặc kê khai sai. Trong năm 2025, với sự hỗ trợ của các nền tảng điện tử, việc tra cứu nợ thuế TNCN đã trở nên nhanh chóng và thuận tiện hơn bao giờ hết.
Cùng Sabay tìm hiểu về thuế thu nhập cá nhân và các cách tra cứu nợ thuế thu nhập cá nhân qua những chia sẻ sau.
Mục lục bài viết
Thuế thu nhập cá nhân là gì?
Khái niệm
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là khoản tiền người có thu nhập phải nộp cho ngân sách nhà nước, nhằm đảm bảo công bằng xã hội và đóng góp vào ngân sách quốc gia.
Thu nhập chịu thuế bao gồm:
- Tiền lương, tiền công
- Thu nhập từ hoạt động kinh doanh
- Thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản
- Thu nhập từ bản quyền, trúng thưởng, quà tặng, thừa kế
Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 (sửa đổi 2012), người có thu nhập trên 11 triệu VND/tháng (132 triệu VND/năm) có thể phải nộp thuế TNCN. Nếu có giảm trừ gia cảnh hoặc đóng góp từ thiện, cần cung cấp chứng từ cho cơ quan thuế.
Ngoại lệ, người không ký hợp đồng lao động hoặc ký dưới 3 tháng sẽ nộp thuế TNCN với thuế suất 10% nếu thu nhập trên 2 triệu VND/lần.
Việc nộp thuế phải thực hiện đúng kỳ tính thuế, với mã số thuế cá nhân để kê khai và nộp thuế đúng hạn.
Tại sao phải đóng thuế TNCN?
Theo quy định của Luật Thuế Thu nhập Cá nhân, mọi công dân có thu nhập vượt mức quy định đều có trách nhiệm nộp thuế. Việc đóng thuế TNCN không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là hành vi góp phần xây dựng xã hội phát triển.
>>> Xem thêm: 10+ công ty thiết kế nội thất văn phòng uy tín tại TP.HCM
Đối tượng & vai trò của thuế thu nhập cá nhân
Đối tượng cần đóng thuế TNCN
Theo Điều 2 Luật Thuế Thu nhập Cá nhân 2012, mọi cá nhân cư trú tại Việt Nam có thu nhập chịu thuế đều là đối tượng phải nộp thuế. Người không cư trú nhưng có thu nhập phát sinh tại Việt Nam cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Cụ thể:
Đối tượng 1: Cá nhân cư trú
Là những người lao động có nhà ở hoặc thuê nhà thường xuyên tại Việt Nam, với thời gian thuê trên 183 ngày trong năm tính thuế, hoặc cá nhân có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm hoặc 12 tháng kể từ khi có mặt tại Việt Nam. Cần lưu ý rằng ngày đến và ngày đi sẽ được tính là một ngày.
Cá nhân cư trú phải thực hiện nghĩa vụ thuế TNCN trong 2 trường hợp:
- Ký kết hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên.
- Ký kết hợp đồng lao động dưới 03 tháng hoặc không ký hợp đồng lao động.
Đối tượng 2: Cá nhân không cư trú
Là những cá nhân không đáp ứng đủ các điều kiện của cá nhân cư trú. Thông thường, đây là những người nước ngoài đến Việt Nam sinh sống và làm việc.
Vai trò của thuế TNCN
Thuế thu nhập cá nhân có vai trò lớn trong ngân sách nhà nước và điều tiết xã hội. Việc thực hiện đúng nghĩa vụ nộp thuế thu nhập không chỉ là tuân thủ pháp luật thuế, mà còn góp phần:
Tăng nguồn thu ngân sách
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) giúp tăng nguồn thu ngân sách, cung cấp tài chính cho các lĩnh vực y tế, giáo dục và an sinh xã hội. Nó cũng cung cấp nguồn lực cho các chính sách phúc lợi xã hội.
Tạo công bằng xã hội
Thuế TNCN tạo công bằng xã hội, khi người có thu nhập cao đóng thuế nhiều hơn người có thu nhập thấp. Điều này thể hiện nguyên tắc thu nhập lũy tiến với mức thuế suất tăng dần.
Góp phần minh bạch hóa nền kinh tế
Thuế TNCN giúp minh bạch hóa nền kinh tế, kiểm soát dòng tiền và phát hiện các hoạt động kinh tế ngầm. Nó cũng là cơ sở để cơ quan chức năng kiểm tra thuế và đối chiếu hóa đơn chứng từ.
Các cách tra cứu nợ thuế thu nhập cá nhân nhanh chóng
Cách 1: Tra cứu trên website của Tổng cục Thuế
Bước 1: Truy cập vào Cổng TTĐT của Tổng cục Thuế tại https://thuedientu.gdt.gov.vn/, chọn tab “Cá nhân” và đăng nhập. Người nộp thuế (NNT) có thể đăng nhập qua tài khoản Định danh điện tử của Bộ Công an hoặc tài khoản Thuế điện tử. Nếu chưa có tài khoản, NNT cần đăng ký bằng mã số thuế và số căn cước công dân.
Bước 2: Chọn mục “Tra cứu” và sau đó chọn “Tra cứu nghĩa vụ thuế”. Hệ thống sẽ hiển thị các khoản phải nộp, đã nộp, còn phải nộp, nộp thừa, được miễn giảm, được xóa nợ, được hoàn, đã hoàn, và còn được hoàn.
Cách 2: Tra cứu trên ứng dụng eTax Mobile
Bước 1: Đăng nhập vào ứng dụng eTax Mobile bằng tài khoản đã đăng ký. Nếu chưa có tài khoản, NNT có thể đăng ký bằng mã số thuế và số căn cước công dân.
Bước 2: Chọn mục “Tra cứu nghĩa vụ thuế” và sau đó chọn “Tất cả nghĩa vụ thuế” để thực hiện tra cứu. Hệ thống sẽ hiển thị các khoản thuế phải nộp, đã nộp, nộp thừa, miễn giảm, xóa nợ, hoàn thuế, đã hoàn và còn hoàn. NNT có thể nhấn vào “Xem chi tiết” để kiểm tra số thuế đã nộp hoặc phải nộp thêm.
Cách 3: Tra cứu bằng hóa đơn đã nộp thuế TNCN
Sau khi nộp thuế thu nhập cá nhân tại cơ quan thuế, NNT sẽ nhận được biên lai xác nhận, trong đó cung cấp thông tin chi tiết về số thuế đã nộp. Biên lai này giúp NNT đối chiếu và phát hiện các sai sót nếu có.
Các trường hợp được xóa nợ thuế TNCN
Xóa nợ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một chính sách tài chính nhằm giảm thiểu áp lực tài chính cho người nộp thuế trong những tình huống bất khả kháng. Việc xóa nợ phải tuân theo Luật Quản lý thuế và quy định của Tổng cục Thuế. Người dân có thể kiểm tra tình trạng nợ bằng cách tra cứu nợ thuế thu nhập cá nhân, tra cứu thuế đã nộp, hoặc kiểm tra nợ thuế thu nhập cá nhân trên hệ thống điện tử.
Theo điều 85 Luật quản lý thuế 2019, đối tượng được xét xóa nợ thuế TNCN bao gồm:
Cá nhân đã chết hoặc mất năng lực hành vi dân sự
Trường hợp đầu tiên là khi cá nhân đã chết, mất tích hoặc bị Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, đồng thời không còn tài sản, kể cả tài sản thừa kế để nộp thuế.
Trong tình huống này, nếu cơ quan thuế xác minh không có khả năng thu hồi nghĩa vụ thuế, tiền phạt hoặc tiền chậm nộp, người nộp thuế sẽ được xem xét xóa nợ theo quy định pháp luật.
Nợ thuế trên 10 năm không thể thu hồi
Một trường hợp khác là khi khoản nợ thuế đã quá 10 năm kể từ ngày hết hạn nộp và cơ quan thuế đã áp dụng đầy đủ biện pháp cưỡng chế theo luật nhưng vẫn không thể thu hồi.
Đây là nhóm nợ thuế thuộc diện khó đòi, nếu đáp ứng điều kiện, cơ quan thuế có thể thực hiện thủ tục xóa nợ. Tuy nhiên, nếu người nộp thuế sau này quay lại sản xuất, kinh doanh hoặc thành lập cơ sở mới, họ buộc phải hoàn trả toàn bộ số tiền đã được xóa trước đó.
Bị ảnh hưởng do thiên tai, dịch bệnh, thảm họa
Cuối cùng là những trường hợp người nộp thuế bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh hoặc thảm họa nghiêm trọng. Dù đã được cơ quan thuế gia hạn và miễn tiền chậm nộp theo đúng quy định, nếu sau đó vẫn bị thiệt hại nặng, không thể phục hồi sản xuất kinh doanh và không có khả năng nộp thuế, cá nhân có thể được xóa nợ thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt sau khi có xác nhận từ cơ quan chức năng.
Hướng dẫn hồ sơ xóa nợ thuế TNCN
Hồ sơ xóa nợ tiền thuế thu nhập cá nhân được lập bởi cơ quan quản lý thuế trực tiếp người nộp thuế thuộc diện được xóa nợ và gửi đến cơ quan, người có thẩm quyền để xem xét và xử lý. Hồ sơ yêu cầu xóa nợ bao gồm các thành phần sau:
- Văn bản đề nghị xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp và tiền phạt của cơ quan thuế có thẩm quyền quản lý trực tiếp người nộp thuế, nêu rõ lý do và căn cứ để đề nghị xóa nợ.
- Các tài liệu, chứng từ liên quan đến việc đề nghị xóa nợ, bao gồm các báo cáo, xác nhận, và các chứng từ chứng minh tình trạng của người nộp thuế để xác định quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến nợ thuế, chậm nộp, tiền phạt.
(Theo Điều 86 Luật Quản lý thuế 2019)
>>> Xem thêm: 10+ thực đơn cơm văn phòng phổ biến
Kết
Chỉ với vài bước đơn giản thông qua website Tổng cục Thuế, ứng dụng eTax Mobile, hoặc biên lai đã nộp thuế, người nộp thuế đã có thể dễ dàng kiểm tra và đối chiếu các khoản thuế của mình. Trong bối cảnh 2025, khi chuyển đổi số ngày càng mạnh mẽ, việc chủ động tra cứu thuế không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi cá nhân mà còn thể hiện sự trách nhiệm với nghĩa vụ tài chính công dân.
Theo dõi Sabay để cập nhật các tin tức hữu ích bạn nha!
Sabay – Không ngừng bay xa
Hotline: 093 179 1122
Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM
