Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội mới chính thức áp dụng, trong đó quy định rõ những trường hợp hộ kinh doanh không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Việc hiểu đúng các nhóm được miễn đóng giúp hộ kinh doanh chủ động kế hoạch tài chính, tránh vi phạm và tối ưu chi phí vận hành.
5 nhóm hộ kinh doanh không phải tham gia bảo hiểm từ 1/7/2025 bao gồm những ai? Cùng Sabay tìm hiểu ngay nhé!
Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội là một chính sách an sinh, bảo vệ đầu vào cho người lao động khi họ mất hoặc giảm khả năng làm việc. Mỗi tháng, người lao động và người sử dụng lao động thực hiện đóng bảo mật xã hội để hình thành thành công. Bảo hiểm xã hội chi trả các chế độ như đau, sản sản, nghỉ trí, tử vong.
Khi hiểu cách vận hành của chương trình, bạn có thể tự động thực hiện nghiên cứu bảo mật , kiểm tra tính năng đóng cửa an toàn và lập kế hoạch chủ động để mang lại lợi ích cho mình.
Có 2 loại bảo hiểm xã hội phổ biến gồm:
- Bảo hiểm xã hội bắt buộc : Áp dụng cho người làm việc theo đồng đồng và một số nhóm đặc thù.
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện : Áp dụng cho người không thuộc tính bắt buộc. Người dân có thể tự động thực hiện đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện tại bưu điện, ngân hàng hoặc cổng thông tin an ninh xã hội.
Vì sao cần đóng bảo hiểm xã hội?
Đóng bảo hiểm xã hội là nhiệm vụ và cũng là cách để người lao động tự bảo vệ mình khi gặp rủi ro. Cụ thể:
Đóng BHXH giúp bảo đảm thu nhập khi có rủi ro
Việc tham gia đóng bảo hiểm xã hội giúp người lao động được hưởng quyền lợi khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và nghỉ hưu. Quyền lợi này được tính toán rõ ràng theo Luật bảo hiểm xã hội, dựa trên mức đóng bảo hiểm xã hội và thời gian tham gia.
Người lao động có thể chủ động kiểm tra thông tin qua Cổng thông tin bảo hiểm xã hội, Tra cứu bảo hiểm xã hội, Tra cứu đóng bảo hiểm xã hội, hoặc dùng Dịch vụ công bảo hiểm xã hội.
Đóng BHXH giúp tích lũy cho tuổi già
Khi nghỉ hưu, người lao động nhận lương hưu hằng tháng. Trường hợp không muốn nhận lương hưu, họ có thể tìm hiểu Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần hoặc Rút bảo hiểm xã hội 1 lần. Nhờ đó, người lao động có thể chủ động kế hoạch tài chính dài hạn.
Đóng BHXH là yêu cầu pháp lý và tránh bị xử phạt
Với doanh nghiệp và hộ kinh doanh có sử dụng lao động, việc tham gia BHXH là nghĩa vụ bắt buộc. Từ 1/7/2025, phạm vi bắt buộc mở rộng nên người sử dụng lao động cần xác định rõ ai phải tham gia, ai thuộc 5 nhóm hộ kinh doanh không phải tham gia bảo hiểm xã hội.
Việc không đóng hoặc đóng thiếu dễ dẫn đến truy thu thuế hộ kinh doanh, xử phạt hành chính, hoặc ảnh hưởng khi tra cứu bảo hiểm xã hội.
BHXH liên quan trực tiếp đến nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh
Thuế hộ kinh doanh, Thuế khoán hộ kinh doanh, Truy thu thuế hộ kinh doanh, hay việc Bỏ thuế khoán hộ kinh doanh đều tác động đến quyền lợi và trách nhiệm. Khi đăng ký hộ kinh doanh, đăng ký hộ kinh doanh online, người chủ cần nắm nguyên tắc tính thuế và nghĩa vụ BHXH để tránh rủi ro. Việc áp dụng Hóa đơn điện tử hộ kinh doanh, Tra cứu mã số thuế hộ kinh doanh cũng liên quan đến việc xác định đối tượng tham gia.
BHXH giúp hồ sơ hành chính minh bạch và dễ quản lý
Khi đóng BHXH đầy đủ, người lao động dễ dàng thực hiện các thủ tục trên Cổng thông tin bảo hiểm xã hội, từ theo dõi quá trình đóng đến giải quyết hưởng chế độ. Điều này hạn chế tranh chấp và giúp tổ chức sử dụng lao động minh bạch.
Các trường hợp không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc từ 1/7/2025
Từ ngày 1/7/2025, khoản 7 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sửa đổi mở rộng phạm vi tham gia. Trong đó, thay đổi lớn nhất là 5 nhóm hộ kinh doanh không phải tham gia bảo hiểm xã hội và một số đối tượng được loại trừ khỏi diện bắt buộc.
Đó là những trường hợp nào? Sabay bật mí giúp bạn nhé:
1. Chủ hộ kinh doanh đang tham gia BHXH bắt buộc ở nơi khác
Chủ hộ hiện là người lao động của doanh nghiệp và đang đóng BHXH bắt buộc không cần đóng thêm khi đăng ký hộ kinh doanh hoặc đăng ký hộ kinh doanh online.
Cách tự kiểm tra:
- Bước 1: Truy cập Cổng thông tin bảo hiểm xã hội.
- Bước 2: Dùng chức năng Tra cứu bảo hiểm xã hội để xem quá trình đóng.
- Bước 3: Giữ chứng từ để xuất trình khi cơ quan thuế yêu cầu.
Quy trình này giúp tránh bị yêu cầu đóng trùng hoặc truy thu thuế hộ kinh doanh khi áp dụng thuế hộ kinh doanh hoặc thuế khoán hộ kinh doanh.
2. Chủ hộ kinh doanh đủ tuổi nghỉ hưu
Người đủ tuổi hưởng chế độ hưu trí theo Luật bảo hiểm xã hội không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc.
Họ chỉ cần theo dõi lương hưu và có thể tra cứu qua Tra cứu đóng bảo hiểm xã hội hoặc nhận trợ cấp bằng hình thức phù hợp.
Nếu có nhu cầu rút một lần, họ có thể xem Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần hoặc thực hiện Rút bảo hiểm xã hội 1 lần.
3. Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán
Đây là nhóm dễ nhầm lẫn nhất. Người nộp thuế khoán hộ kinh doanh không thuộc diện tham gia bắt buộc.
Để xác định hình thức thuế, chủ hộ cần:
- Kiểm tra thông báo thuế tại cơ quan thuế.
- Tra thông tin bằng Tra cứu mã số thuế hộ kinh doanh.
- Kiểm tra hóa đơn đã đăng ký, đặc biệt khi áp dụng Hóa đơn điện tử hộ kinh doanh.
Nhóm này chỉ phải đóng nếu tự nguyện qua hình thức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện.
4. Chủ hộ kinh doanh hoặc người lao động thuộc lực lượng vũ trang hoặc từng tham gia kháng chiến
Nhóm này đã thuộc diện quản lý và bảo đảm chế độ theo hệ thống riêng.
Để xác nhận mình thuộc nhóm miễn, họ cần chuẩn bị giấy tờ chứng minh và nộp qua Dịch vụ công bảo hiểm xã hội hoặc tại cơ quan BHXH gần nhất.
5. Chủ hộ từng được hưởng trợ cấp mất sức lao động
Chủ hộ đã nhận trợ cấp mất sức trước đây không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc từ 1/7/2025.
Người thuộc nhóm này nên lưu hồ sơ cũ để tránh phát sinh khi cơ quan thuế kiểm tra hoặc khi cơ quan BHXH đối chiếu dữ liệu.
Những ai thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc từ 1/7/2025?
Từ ngày 01/07/2025, phạm vi người phải tham gia BHXH bắt buộc được mở rộng. Các nhóm được đưa vào diện đóng BHXH gồm: người lao động ký hợp đồng từ 1 tháng trở lên, cán bộ – công chức – viên chức, lực lượng vũ trang, người làm công tác cơ yếu, chủ hộ kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp hoặc hợp tác xã không nhận lương, người làm việc bán thời gian, người hoạt động không chuyên trách tại thôn/tổ dân phố và lực lượng dân quân thường trực.
Nhóm người lao động và người sử dụng lao động
- Người lao động làm việc theo hợp đồng: Gồm người ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn và hợp đồng xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên.
- Cán bộ, công chức, viên chức: Là những người làm việc tại cơ quan nhà nước, cơ quan tổ chức chính trị, đơn vị sự nghiệp và các tổ chức theo quy định pháp luật.
- Lực lượng vũ trang và cơ yếu bao gồm:
- Công nhân và viên chức quốc phòng.
- Công nhân công an.
- Sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp trong quân đội và công an.
- Hạ sĩ quan, binh sĩ.
- Học viên trong quân đội, công an, cơ yếu đang hưởng sinh hoạt phí.
- Người làm công tác khác thuộc tổ chức cơ yếu.
- Người lao động làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng: Tất cả các trường hợp làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng hợp pháp đều thuộc diện tham gia.
- Người lao động làm việc không trọn thời gian: Nhóm lao động bán thời gian được đưa vào danh sách phải tham gia BHXH bắt buộc kể từ 1/7/2025.
- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn/tổ dân phố và dân quân thường trực: Các chức danh không chuyên trách và lực lượng dân quân thường trực đều thuộc diện đóng BHXH.
Nhóm quản lý doanh nghiệp và chủ hộ
- Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh: Chủ hộ của mô hình hộ kinh doanh có đăng ký theo quy định sẽ tham gia BHXH bắt buộc.
- Người quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã không hưởng lương:
- Người quản lý doanh nghiệp.
- Kiểm soát viên.
- Người đại diện phần vốn nhà nước hoặc vốn của doanh nghiệp.
- Thành viên Hội đồng quản trị.
- Tổng giám đốc/Giám đốc không hưởng lương.
- Người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng lương: Thuộc diện bắt buộc đóng BHXH từ 1/7/2025.
>>> Xem thêm: Các trường hợp nào dễ bị thanh tra bảo hiểm xã hội?
Kết
Nắm rõ 5 nhóm hộ kinh doanh không phải tham gia BHXH sẽ giúp bạn xác định chính xác nghĩa vụ của mình khi luật mới có hiệu lực. Nếu hộ kinh doanh thuộc nhóm miễn đóng, bạn có thể yên tâm tập trung vào hoạt động sản xuất – kinh doanh; nếu không, hãy chuẩn bị hồ sơ tham gia để tránh bị xử phạt và đảm bảo quyền lợi an sinh lâu dài.
Theo dõi Sabay để cập nhật các tin tức hữu ích bạn nhé!
SABAY – ĐỒNG HÀNH BAY XA
Hotline: 093 179 1122
Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường Tân Sơn Nhất, TP. HCM
