Từ ngày 01/7/2025, Luật Thuế GTGT 2024 chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều điểm mới ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp, hộ kinh doanh và người nộp thuế. So với Luật Thuế GTGT 2008 và các văn bản hợp nhất trước đây, luật sửa đổi lần này chứa không ít những thay đổi khác biệt. Hiểu đúng và nắm rõ các thay đổi sẽ giúp doanh nghiệp chủ động tuân thủ, hạn chế rủi ro pháp lý và tối ưu nghĩa vụ thuế trong hoạt động kinh doanh.
Cùng Sabay tìm hiểu chi tiết những lưu ý về luật thuế GTGT vừa cập nhật qua chia sẻ sau!
Những điểm sửa đổi và cập nhật quan trọng nhất của Luật Thuế GTGT áp dụng trong Năm 2024
Bổ sung quy định về người nộp thuế
Điều 4 của Luật Thuế GTGT 2024 đã mở rộng phạm vi người nộp thuế, bổ sung các trường hợp hoạt động thương mại điện tử và nền tảng số. Điểm mới gồm:
- Nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có hoạt động bán hàng, cung cấp dịch vụ số cho tổ chức, cá nhân Việt Nam sẽ phải đăng ký và nộp thuế tại Việt Nam.
- Tổ chức quản lý nền tảng số nước ngoài có trách nhiệm khấu trừ và nộp thay thuế GTGT của nhà cung cấp nước ngoài.
- Sàn thương mại điện tử tại Việt Nam phải kê khai, khấu trừ và nộp thuế thay cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động trên sàn.
➡️ Quy định này thể hiện nỗ lực của Nhà nước trong việc chống thất thu thuế từ thương mại điện tử, đồng thời đảm bảo công bằng giữa hoạt động kinh doanh truyền thống và kinh doanh trực tuyến.
Điều chỉnh đối tượng không chịu thuế GTGT
Luật Thuế GTGT 2024 đánh dấu nhiều thay đổi quan trọng trong chính sách thuế, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp, người nộp thuế và cơ quan quản lý thuế. Việc nắm rõ các điểm sửa đổi giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro khi kê khai, nộp thuế và đảm bảo tuân thủ đúng quy định của Hệ thống pháp luật Việt Nam.
Điều 5 Luật Thuế GTGT 2024 có nhiều sửa đổi quan trọng về đối tượng không chịu thuế GTGT so với Điều 5 Luật Thuế GTGT 2008. Các điểm chính gồm:
- Bỏ quy định: Doanh nghiệp, hợp tác xã mua sản phẩm nông – lâm – thủy sản chưa chế biến hoặc chỉ sơ chế thông thường để bán cho doanh nghiệp, hợp tác xã khác không phải kê khai, nộp thuế GTGT nhưng vẫn được khấu trừ thuế đầu vào.
- Lược bỏ một số đối tượng không chịu thuế, bao gồm:
- Phân bón, máy móc thiết bị chuyên dùng cho sản xuất nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ.
- Dịch vụ lưu ký chứng khoán, tổ chức thị trường tại sở giao dịch hoặc trung tâm giao dịch chứng khoán, cùng một số hoạt động kinh doanh chứng khoán khác.
- Điều chỉnh quy định về sản phẩm xuất khẩu từ tài nguyên, khoáng sản:
- Trước đây, hàng hóa chế biến từ tài nguyên, khoáng sản có tổng giá trị tài nguyên và chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành trở lên thuộc diện không chịu thuế.
- Từ 2024, sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản sau chế biến sẽ áp dụng danh mục cụ thể do Chính phủ ban hành.
- Bổ sung nhóm hàng hóa nhập khẩu: Hàng viện trợ, tài trợ cho công tác phòng chống thiên tai, dịch bệnh, thảm họa, chiến tranh theo quy định của Chính phủ được miễn thuế GTGT.
- Điều chỉnh ngưỡng doanh thu không chịu thuế của hộ, cá nhân kinh doanh: nâng từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng/năm. Quy định này sẽ có hiệu lực từ 01/01/2026.
- Quy định rõ hơn một số nhóm hàng hóa, dịch vụ để thống nhất với pháp luật chuyên ngành, bao gồm: kinh doanh chứng khoán, sản phẩm phái sinh, hàng hóa phục vụ quốc phòng – an ninh…
Sửa đổi quy định về giá tính thuế (Điều 7)
Điều 7 Luật Thuế GTGT 2024 quy định rõ hơn cách xác định giá tính thuế, đặc biệt với hàng nhập khẩu và hoạt động đặc thù:
- Hàng hóa nhập khẩu: Giá tính thuế sẽ dựa trên trị giá tính thuế nhập khẩu theo Luật Thuế Xuất khẩu, Nhập khẩu, cộng thêm thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường và các khoản thuế bổ sung (nếu có).
- Hoạt động bất động sản: Giá đất được trừ khi tính thuế GTGT phải căn cứ theo quy định của Chính phủ, tránh tình trạng áp dụng tùy tiện.
- Ngành nghề đặc thù: Có bổ sung cách tính cho các lĩnh vực như sản xuất điện của EVN, vận tải – bốc xếp, du lịch lữ hành, cầm đồ, dịch vụ phát hành sách.
Thay đổi này giúp đồng bộ với pháp luật hải quan và thuế nhập khẩu, hạn chế tình trạng khai báo giá trị sai để trốn thuế.
>>> Xem thêm: Văn phòng ảo phường Hòa Hưng giá từ 390k/tháng
Điều chỉnh thuế suất GTGT (Điều 9)
Một trong những thay đổi lớn là điều chỉnh thuế suất:
- Thuế suất 0%: Mở rộng thêm các trường hợp như vận tải quốc tế, công trình xây dựng lắp đặt ở nước ngoài, hàng bán tại cửa khẩu, dịch vụ xuất khẩu trong hàng hải – hàng không.
- Chuyển từ không chịu thuế sang 5%: Một số sản phẩm như phân bón, tàu khai thác thủy sản.
- Chuyển từ 5% sang 10%: Bao gồm lâm sản chưa chế biến, đường và phụ phẩm đường, thiết bị giảng dạy – thí nghiệm, hoạt động văn hóa – thể thao – nghệ thuật, sản xuất và chiếu phim.
Các điều chỉnh này nhằm mở rộng nguồn thu ngân sách, đồng thời phù hợp với thông lệ quốc tế trong áp dụng thuế GTGT.
Sửa đổi điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào (Điều 14)
Điều 14 có nhiều điểm thay đổi ảnh hưởng trực tiếp đến kế toán doanh nghiệp:
- Tất cả hàng hóa, dịch vụ mua vào đều phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, thay vì chỉ áp dụng với giao dịch trên 20 triệu đồng như trước.
- Bổ sung quy định về khấu trừ với: tài sản cố định phục vụ người lao động, góp vốn bằng tài sản, mua hàng hóa – dịch vụ qua ủy quyền, ô tô chở người dưới 9 chỗ.
- Bổ sung chứng từ xuất khẩu như phiếu đóng gói, vận đơn, bảo hiểm hàng hóa… để đảm bảo tính minh bạch.
- Quy định rõ việc khai bổ sung khi phát hiện sai sót: Nếu khai bổ sung làm tăng thuế phải nộp thì phải nộp kèm tiền chậm nộp; nếu khai bổ sung làm giảm thì kê khai vào kỳ phát hiện.
➡️ Điểm mới này yêu cầu doanh nghiệp phải chuyển đổi sang thanh toán không tiền mặt, đồng thời lưu trữ chứng từ đầy đủ để tránh bị loại chi phí.
Bổ sung các trường hợp hoàn thuế GTGT (Điều 15)
Điều 15 mở rộng và siết chặt hơn về hoàn thuế:
- Được hoàn thuế: Doanh nghiệp chỉ sản xuất hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 5% nếu có số thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ từ 300 triệu đồng trở lên trong 12 tháng hoặc 4 quý.
- Không được hoàn thuế: Hàng hóa nhập khẩu sau đó xuất khẩu sang nước khác.
- Quy định cụ thể về hoàn thuế dự án đầu tư, hàng hóa dịch vụ xuất khẩu, cũng như loại trừ các dự án ngành nghề kinh doanh có điều kiện chưa đáp ứng đủ điều kiện.
- Xác định rõ trách nhiệm của người nộp thuế và cơ quan thuế trong quy trình hoàn thuế.
Những sửa đổi này nhằm chống gian lận hoàn thuế, vốn là vấn đề nổi cộm nhiều năm qua.
Hướng dẫn chi tiết Kê khai thuế và áp dụng Thuế suất cho Doanh nghiệp và Người nộp thuế
Quy trình và lưu ý khi sử dụng Hoá đơn điện tử theo quy định mới
Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP và Nghị định 70/2025/NĐ-CP, việc triển khai hóa đơn điện tử yêu cầu doanh nghiệp và hộ kinh doanh tuân thủ nghiêm ngặt từ khâu đăng ký, phát hành đến xử lý sai sót. Điểm khác biệt quan trọng là không còn hủy hóa đơn sai sót, mà thay bằng lập hóa đơn điều chỉnh hoặc hóa đơn thay thế.
1. Đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử
Người nộp thuế nộp tờ khai đăng ký hoặc thay đổi thông tin theo Mẫu 01/ĐKTĐ-HĐĐT. Việc đăng ký thực hiện trực tiếp trên Cổng thông tin của cơ quan thuế hoặc thông qua nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử.
2. Lập và phát hành hóa đơn điện tử
Doanh nghiệp cần sử dụng phần mềm có hạ tầng công nghệ thông tin và chữ ký số hợp lệ. Hóa đơn phải thể hiện đầy đủ các trường thông tin bắt buộc: tên, địa chỉ, mã số thuế của người bán; thông tin người mua (nếu có yêu cầu); hàng hóa/dịch vụ; số lượng; đơn giá; thành tiền; thời điểm lập hóa đơn.
- Với hóa đơn điện tử có mã: dữ liệu cần được gửi đến cơ quan thuế để cấp mã trước khi phát hành cho người mua.
- Với hóa đơn không có mã: dữ liệu truyền trực tiếp cho người mua.
3. Xử lý sai sót trên hóa đơn
Nếu hóa đơn đã phát hành có sai sót, người bán phải lập hóa đơn điều chỉnh hoặc hóa đơn thay thế. Hóa đơn điều chỉnh cần nêu rõ số, ký hiệu, ngày tháng của hóa đơn gốc và phần nội dung điều chỉnh (tăng ghi dương, giảm ghi âm). Sau khi hoàn tất, hóa đơn phải được gửi cho người mua hoặc cơ quan thuế để cấp mã, tùy trường hợp.
4. Các lưu ý quan trọng
- Đối tượng áp dụng: Doanh nghiệp, hộ kinh doanh cần xác định mình có thuộc diện bắt buộc dùng hóa đơn điện tử hay không.
- Máy tính tiền: Các cơ sở bán lẻ, dịch vụ ăn uống, khách sạn bắt buộc phát hành hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối trực tiếp với cơ quan thuế.
- Nội dung bổ sung: Hóa đơn có thể yêu cầu số định danh cá nhân hoặc mã số đơn vị ngân sách khi người mua là cá nhân, tổ chức.
- Truy xuất nguồn gốc: Hệ thống phải bảo đảm khả năng lưu trữ, truy xuất dữ liệu để cơ quan thuế giám sát doanh thu theo thời gian thực.
- Hạ tầng công nghệ: Doanh nghiệp cần chuẩn bị máy chủ, phần mềm, chữ ký số và đường truyền ổn định để kết nối liên tục với cơ quan thuế.
Phương pháp tính thuế GTGT trực tiếp và khấu trừ đối với các đối tượng khác nhau
Luật Thuế GTGT mới quy định có hai cách tính thuế GTGT, gồm phương pháp khấu trừ và phương pháp tính trực tiếp.
Phương pháp khấu trừ thuế GTGT (Điều 11 Luật Thuế GTGT 2024)
Cách tính:
Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.
Thuế GTGT đầu ra: = Giá tính thuế của hàng hóa/dịch vụ bán ra × Thuế suất GTGT.
- Trường hợp hóa đơn ghi giá đã gồm thuế → Thuế GTGT đầu ra = Giá thanh toán – Giá tính thuế (theo Điều 7).
- Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ: Tổng số thuế GTGT ghi trên hóa đơn GTGT mua vào, chứng từ nộp thuế hàng nhập khẩu, hoặc chứng từ nộp thay khi mua dịch vụ từ nước ngoài (theo Điều 4 và Điều 14).
Đối tượng áp dụng:
- Cơ sở kinh doanh có doanh thu từ 01 tỷ đồng/năm trở lên (trừ hộ/cá nhân).
- Cơ sở kinh doanh tự nguyện đăng ký khấu trừ (trừ hộ/cá nhân).
- Tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp hàng hóa/dịch vụ trong hoạt động dầu khí, do phía Việt Nam khai, khấu trừ và nộp thay.
Với phương pháp khấu trừ, số thuế phải nộp được tính bằng phần chênh lệch giữa thuế GTGT đầu ra và thuế GTGT đầu vào. Nói đơn giản, doanh nghiệp bán hàng sẽ tính thuế dựa trên giá trị hàng hóa, dịch vụ bán ra, sau đó trừ đi phần thuế đã trả khi mua vào. Phương pháp này thường áp dụng cho các doanh nghiệp có doanh thu trên một tỷ đồng mỗi năm hoặc những đơn vị chủ động đăng ký áp dụng. Vì vậy, các doanh nghiệp lớn hoặc có hệ thống kế toán, chứng từ đầy đủ sẽ phù hợp hơn với phương pháp này.
Phương pháp tính trực tiếp thuế GTGT (Điều 12 Luật Thuế GTGT 2024)
Có 02 cách tính:
(i) Trực tiếp trên giá trị gia tăng (áp dụng cho vàng, bạc, đá quý)
Thuế GTGT phải nộp = (Giá bán ra – Giá mua vào) × Thuế suất GTGT.
Doanh nghiệp phải hạch toán riêng hoạt động vàng, bạc, đá quý để nộp thuế theo phương pháp này.
(ii) Trực tiếp theo doanh thu
Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu × Tỷ lệ % (tùy ngành).
Tỷ lệ % theo ngành:
- Phân phối, cung cấp hàng hóa: 1%
- Dịch vụ, xây dựng không bao thầu NVL: 5%
- Sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu NVL: 3%
- Hoạt động kinh doanh khác: 2%
Đối tượng áp dụng:
- Doanh nghiệp, HTX, liên hiệp HTX có doanh thu < 01 tỷ đồng/năm (trừ trường hợp đăng ký khấu trừ).
- Hộ, cá nhân sản xuất kinh doanh (trừ trường hợp đặc biệt tại khoản 3 Điều 12).
- Tổ chức nước ngoài không có cơ sở thường trú tại VN, cá nhân không cư trú tại VN có phát sinh doanh thu tại VN nhưng chưa thực hiện đầy đủ chế độ kế toán/hóa đơn.
- Các tổ chức khác không thuộc diện khấu trừ.
Doanh thu tính thuế: Tổng số tiền bán hàng, dịch vụ ghi trên hóa đơn, bao gồm cả phụ thu, phí thu thêm.
Lưu ý:
- Hộ/cá nhân không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ thì nộp thuế theo phương pháp khoán.
- Phương pháp trực tiếp được dùng chủ yếu cho doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh hoặc những trường hợp không đủ điều kiện áp dụng khấu trừ.
- Như vậy, có thể hiểu ngắn gọn: nếu doanh nghiệp có quy mô lớn, hệ thống kế toán bài bản thì nên áp dụng khấu trừ để được khấu trừ thuế đầu vào; còn hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp nhỏ lẻ, chưa có đủ chứng từ thì áp dụng trực tiếp sẽ đơn giản hơn.
Ảnh hưởng của Luật sửa đổi đến phạm vi các đối tượng không chịu thuế
Luật Thuế GTGT 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, thay đổi nhiều quy định liên quan đến các trường hợp không chịu thuế GTGT. Việc sửa đổi này tác động trực tiếp đến doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân, bởi nó xác định rõ hơn phạm vi hàng hóa, dịch vụ được miễn trừ. Đây là cơ sở để người nộp thuế kê khai chính xác, tránh rủi ro về trốn thuế hoặc kê khai sai.
Trước đây, theo Luật Thuế GTGT 2008 và các văn bản hợp nhất như Luật Thuế GTGT số 13/2008/QH12, nhiều nhóm hàng hóa dịch vụ được miễn thuế rộng hơn. Tuy nhiên, trong Luật Thuế GTGT sửa đổi năm 2024, phạm vi đã thu hẹp hoặc điều chỉnh để phù hợp với tình hình kinh tế vĩ mô và chính sách tài khóa mới. Các ngành liên quan đến dịch vụ y tế, giáo dục, đất đai, tài chính, bảo hiểm tiếp tục được giữ trong diện không chịu thuế, nhưng một số dịch vụ hỗ trợ hoặc kinh doanh phụ trợ có thể phải tính thuế từ năm 2025.
Ảnh hưởng chính được ghi nhận gồm:
- Doanh nghiệp vừa và nhỏ cần rà soát lại danh mục hàng hóa, dịch vụ đang cung cấp, đối chiếu với khoản 1 Điều 5 Luật Thuế GTGT để xác định có còn nằm trong diện không chịu thuế.
- Phòng Kế toán và bộ phận kê khai thuế phải điều chỉnh hệ thống hóa đơn điện tử, bảo đảm tuân thủ Nghị định hướng dẫn Luật Thuế GTGT và Thông tư hướng dẫn mới nhất.
- Người nộp thuế cần lưu ý, trường hợp áp dụng sai phạm vi miễn thuế có thể bị xử lý vi phạm hành chính về thuế, ảnh hưởng đến uy tín doanh nghiệp.
Tóm lại, việc sửa đổi Luật Thuế GTGT năm 2025 làm rõ hơn ranh giới giữa hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và không chịu thuế. Đây là cơ sở quan trọng để doanh nghiệp, người nộp thuế và cơ quan thuế áp dụng thống nhất, giảm tranh chấp và nâng cao hiệu quả quản lý trong bối cảnh chính sách tài khóa và tiền tệ đang siết chặt.
Kết
Việc áp dụng Luật Thuế GTGT mới nhất năm 2024 từ ngày 01/7/2025 đòi hỏi doanh nghiệp phải rà soát lại quy trình kế toán thuế, hóa đơn điện tử và kê khai thuế. Những thay đổi về phạm vi đối tượng không chịu thuế, phương pháp tính thuế và ngưỡng doanh thu là yếu tố quan trọng cần lưu ý.
Theo dõi Sabay để cập nhật các tin tức hữu ích bạn nhé!
SABAY – ĐỒNG HÀNH BAY XA
Hotline: 093 179 1122
