8 hành vi bị nghiêm cấm khi khấu trừ, hoàn thuế GTGT doanh nghiệp dễ mắc phải

Từ 1/7/2025, quy định mới về khấu trừ và hoàn thuế GTGT siết chặt hơn, đặc biệt khi Luật Quản lý Thuế và Luật Thuế GTGT bổ sung danh mục 8 hành vi bị nghiêm cấm mà doanh nghiệp tuyệt đối không được vi phạm. Đây là các hành vi thường gặp trong thực tế, phát sinh từ sai sót khi sử dụng hóa đơn, kê khai thuế hoặc quản lý chứng từ. Nếu không nắm rõ, doanh nghiệp có thể bị loại khấu trừ, bị truy thu thuế, xử phạt nặng, thậm chí bị xem xét trách nhiệm hình sự trong các trường hợp gian lận.

Mời quý độc giả cùng Sabay tìm hiểu chi tiết các hành vi bị nghiêm cấm qua những chia sẻ sau.

Các hành vi nào bị nghiêm cấm trong khấu trừ, hoàn thuế GTGT từ 1/7/2025?

Từ ngày 01/7/2025, các doanh nghiệp và hộ kinh doanh phải tuân thủ chặt chẽ quy định của Luật Quản lý Thuế, Luật Quản lý Thuế số 38 và các văn bản hướng dẫn khi thực hiện Khấu Trừ Thuế và Hoàn Thuế GTGT.

Nội dung dưới đây cung cấp danh sách chi tiết các hành vi bị nghiêm cấm, giúp đối tượng nộp thuế tự kiểm tra và phòng tránh trong quá trình kê khai:

1. Hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để khấu trừ thuế GTGT

Doanh nghiệp cần tuân thủ nguyên tắc chỉ được khấu trừ thuế khi hóa đơn hợp pháp. Các trường hợp bị nghiêm cấm gồm:

• Sử dụng hóa đơn giả, hóa đơn khống, hóa đơn bị mua bán trái phép.
• Khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hóa đơn không hợp pháp hoặc hóa đơn không phát sinh giao dịch thực tế.
• Kê khai thuế dựa trên hóa đơn có sai lệch thông tin, tẩy xóa, sửa chữa không đúng quy định.

Đây là hành vi thuộc nhóm nghiêm trọng trong Hệ thống Pháp luật Thuế, dễ dẫn đến cáo buộc Gian lận thuế, Trốn thuế và bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu giá trị hóa đơn lớn.

2. Hành vi kê khai sai, làm giả hồ sơ để xin hoàn thuế GTGT

Các hành vi bị cấm khi xin hoàn thuế GTGT lần đầu tiên và các lần tiếp theo bao gồm:

• Kê khai sai doanh thu, chi phí hoặc tỷ lệ thuế nhằm được hoàn thuế cao hơn.
• Lập hồ sơ hoàn thuế với chứng từ giả hoặc khai thông tin không đúng sự thật.
• Cố tình không cung cấp tài liệu bắt buộc khi Cơ quan thuế yêu cầu.
• Che giấu giao dịch, không ghi nhận doanh thu nhằm làm tăng số thuế đầu vào chưa khấu trừ.

Theo pháp luật, đây là hành vi làm sai lệch Hệ thống Kinh tế, gây thất thu ngân sách và có thể dẫn đến xử phạt hành chính thuế hoặc trách nhiệm hình sự tùy mức độ.

3. Hành vi thông đồng, hợp thức hóa chứng từ để gian lận hoàn thuế

Từ 1/7/2025, việc thông đồng giữa doanh nghiệp – cá nhân – nhà cung cấp nhằm hợp thức hóa hóa đơn tiếp tục bị kiểm soát chặt. Các hành vi gồm:

• Thỏa thuận mua bán hóa đơn để tăng thuế đầu vào.
• Hợp thức hóa hợp đồng dịch vụ không phát sinh thực tế.
• Lợi dụng các kẽ hở của Pháp luật Thuế GTGT để xin hoàn thuế trái quy định.

Cơ quan thuế có quyền áp dụng biện pháp ngăn chặn hành vi bị nghiêm cấm trong hoàn thuế GTGT, bao gồm kiểm tra đột xuất, truy xuất dữ liệu hóa đơn điện tử và tạm dừng hoàn thuế.

4. Không thực hiện nghĩa vụ cung cấp, giải trình theo yêu cầu của cơ quan thuế

Cơ quan thuế có quyền yêu cầu doanh nghiệp giải trình, bổ sung chứng từ trong quá trình thẩm định hồ sơ hoàn thuế. Các hành vi bị cấm:

• Không nộp hồ sơ theo thời hạn.
• Không hợp tác khi kiểm tra tại trụ sở.
• Ngăn cản cán bộ thuế thực hiện nhiệm vụ.

Theo Quản lý Thuế, việc không hợp tác có thể bị coi là hành vi cản trở hoạt động của cơ quan thuế.

5. Lợi dụng chính sách hỗ trợ thuế để trục lợi

Từ 2025, hệ thống hoá đơn điện tử và cơ chế đối chiếu tự động giúp nhận diện các hành vi trục lợi, bao gồm:

• Lợi dụng mức ưu đãi thuế suất để kê khai sai.
• Lợi dụng các quy định tạm hoàn – hoàn trước kiểm sau để xin hoàn thuế vượt mức.
• Lợi dụng kẽ hở trong hồ sơ công trình xây dựng, dịch vụ xuất khẩu để hoàn thuế trái phép.

Điều kiện để được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào từ 1/7/2025 là gì?

Theo khoản 2 Điều 14 Luật Thuế GTGT 2024, người nộp thuế chỉ được khấu trừ thuế GTGT đầu vào khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

1. Có hóa đơn, chứng từ hợp pháp

• Có hóa đơn GTGT khi mua hàng hóa, dịch vụ.
• Có chứng từ nộp thuế GTGT khâu nhập khẩu.
• Có chứng từ nộp thuế GTGT thay cho bên nước ngoài theo khoản 3 và 4 Điều 4 Luật Thuế GTGT (chi tiết do Bộ Tài chính quy định).

2. Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt

Từ 1/7/2025, mọi khoản thanh toán có giá trị từ mức quy định của thuế GTGT bắt buộc:

• Phải thanh toán không dùng tiền mặt.
• Phải có chứng từ ngân hàng thể hiện giao dịch thực tế.
• Không được tách nhỏ hợp đồng để né quy định thanh toán không dùng tiền mặt.

Cơ quan thuế có quyền đối chiếu dữ liệu thanh toán và tạm dừng khấu trừ nếu phát hiện rủi ro.

3. Điều kiện bổ sung đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu

Ngoài hai điều kiện chung nêu trên, doanh nghiệp phải có đủ:

• Hợp đồng với bên nước ngoài.
• Hóa đơn xuất khẩu.
• Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt.
• Tờ khai hải quan hàng xuất khẩu.
• Phiếu đóng gói, vận đơn, chứng từ bảo hiểm (nếu có).

Chính phủ sẽ quy định thêm điều kiện khấu trừ với hàng hóa xuất khẩu qua sàn thương mại điện tử nước ngoài hoặc các trường hợp đặc thù.

4. Các trường hợp không được khấu trừ

• Cơ sở kinh doanh không đáp ứng điều kiện của Điều 14.
• Hóa đơn, chứng từ liên quan đến hành vi bị nghiêm cấm theo Luật Thuế GTGT và Luật Quản lý thuế (như hóa đơn bất hợp pháp, khai khống, lập khống).

Những trường hợp nào được hoàn thuế giá trị gia tăng từ 1/7/2025?

Từ 01/7/2025, theo quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 và Nghị định 181/2025/NĐ-CP, các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh muốn nhận Hoàn Thuế GTGT phải đáp ứng đủ điều kiện về kê khai, hóa đơn, chứng từ và phù hợp với các nhóm đối tượng được hoàn.

Một số trường hợp hợp pháp – người nộp thuế nên biết để chuẩn bị hồ sơ đúng cách bao gồm:

Lưu ý:

• Đối tượng xin hoàn phải đang áp dụng phương pháp khấu trừ thuế GTGT, lập sổ kế toán và lưu giữ chứng từ theo quy định.
• Hồ sơ xin hoàn thuế cần đầy đủ: hóa đơn hợp pháp, chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (nếu từ 5 triệu đồng trở lên), chứng từ liên quan xuất khẩu/hải quan, tờ khai hải quan, hợp đồng xuất khẩu nếu có.
• Nếu doanh nghiệp vừa xuất khẩu vừa tiêu thụ nội địa, cần hạch toán riêng thuế đầu vào sử dụng cho xuất khẩu để chứng minh quyền yêu cầu hoàn thuế.
• Nếu bên bán chưa kê khai hoặc còn nợ thuế GTGT tương ứng với hóa đơn bán cho doanh nghiệp muốn hoàn – hồ sơ hoàn thuế có thể bị từ chối.

Thời hạn kê khai bổ sung tờ khai thuế GTGT năm 2025

Từ 1/7/2025, theo sửa đổi của Luật Quản lý Thuế, người nộp thuế vẫn được phép thực hiện kê khai bổ sung nếu phát hiện sai sót, bỏ sót trong tờ khai thuế GTGT. Việc kê khai bổ sung giúp điều chỉnh lại nghĩa vụ thuế, đảm bảo đúng pháp luật và tránh rủi ro bị phạt do khai sai hoặc khai thiếu.

Khi nào được kê khai bổ sung?

Nếu phát hiện hồ sơ khai thuế GTGT đã nộp có sai sót, bỏ sót về doanh thu, chi phí, hóa đơn đầu vào… người nộp thuế có quyền kê khai bổ sung.

Việc kê khai bổ sung có thể thực hiện bất cứ lúc nào trong 10 năm, kể từ ngày hết hạn nộp hồ sơ khai thuế của kỳ có sai sót, miễn là trước khi cơ quan thuế ban hành quyết định thanh tra/kiểm tra.

Đây là điểm mới đáng lưu ý trong quy định 2025, nhằm tạo điều kiện cho người nộp thuế tự điều chỉnh, khắc phục sai sót mà không bị xử phạt nếu thực hiện đúng.

Mốc thời gian quan trọng cần nhớ khi kê khai bổ sung

Hồ sơ khai bổ sung tờ khai thuế GTGT theo quy định 2025

Tờ khai bổ sung

Tờ khai bổ sung phải lập trên hệ thống HTKK, ETAX, hoặc phần mềm kê khai điện tử do cơ quan thuế cung cấp. Tờ khai thể hiện rõ:

• Kỳ tính thuế có sai sót.
• Chỉ tiêu điều chỉnh tăng/giảm.
• Số thuế điều chỉnh tăng phải nộp hoặc giảm được khấu trừ.
• Cam kết khai đúng và chịu trách nhiệm theo Quản lý Thuế.

Bản giải trình khai bổ sung

Bản giải trình nêu rõ:

• Nguyên nhân sai sót (lỗi nhập liệu, nhận hóa đơn chậm, kê khai thiếu, kê khai sai mã chỉ tiêu…).
• Tác động đến số thuế phải nộp hoặc số thuế được khấu trừ.
• Biện pháp khắc phục kèm thời gian thực hiện.

Đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, việc khai bổ sung hồ sơ khai thuế được thực hiện theo quy định của pháp luật về hải quan.

>>> Xem thêm: 20 trường hợp người nước ngoài được miễn giấy phép lao động

Kết

Việc nhận diện đúng 8 hành vi bị nghiêm cấm khi khấu trừ, hoàn thuế GTGT là bước quan trọng để doanh nghiệp chủ động phòng tránh rủi ro thuế và tránh các sai phạm không đáng có. Khi tuân thủ đầy đủ quy định, doanh nghiệp không chỉ bảo vệ quyền lợi khấu trừ – hoàn thuế hợp pháp của mình mà còn duy trì uy tín với cơ quan thuế, đối tác và hệ thống pháp luật thuế Việt Nam.

Đừng quên theo dõi Sabay để cập nhật các tin tức hữu ích bạn nhé!

SABAY – ĐỒNG HÀNH BAY XA

Hotline: 093 179 1122

Trụ sở: 99 Cộng Hòa, P. Tân Sơn Nhất, TP. HCM