Cổ tức là gì? 3 hình thức chi trả cổ tức

Cổ tức – một thuật ngữ phổ biến trong thế giới đầu tư và tài chính, thường là một phần quan trọng của đầu tư vào cổ phiếu hoặc cổ phần của một công ty cổ phần. Cụ thể, cổ tức là gì? Cách thức hoạt động và có những hình thức chi trả cổ tức nào? Mời bạn đọc cùng Sabay khám phá chi tiết qua những chia sẻ sau:

Cổ tức là gì?

Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020, Cổ tức là một phần lợi nhuận ròng của doanh nghiệp được trả lại cho cổ đông sau khi công ty đã trừ đi các chi phí và tiền thuế. Đây là một phần thưởng cho việc đầu tư vào cổ phiếu hoặc cổ phần của công ty cổ phần. Cổ tức thường được tính dưới dạng một tỷ lệ phần trăm của giá trị cổ phiếu hoặc cổ phần mà bạn nắm giữ.

Cổ tức có thể được trả bằng tiền mặt, cổ phiếu mới hoặc tài sản khác tùy thuộc vào chính sách cổ tức của công ty. Người nắm giữ cổ phiếu hoặc cổ phần của công ty sẽ nhận được cổ tức dựa trên số lượng cổ phiếu hoặc cổ phần mà họ sở hữu và tỷ lệ cổ tức đã được công bố.

Cổ tức thường được trả định kỳ, thường là hàng quý hoặc hàng năm, và đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và duy trì các nhà đầu tư cổ phiếu.

>>> Xem thêm: Quản trị rủi ro là gì? 5 bước kiểm soát rủi ro hiệu quả

Ưu & nhược điểm của cổ tức

Cổ tức là một phần quan trọng của việc đầu tư cổ phiếu và cổ phần, và nó có cả ưu điểm và nhược điểm riêng. Dưới đây là một số ưu và nhược điểm của cổ tức:

Ưu điểm của cổ tức

• Tạo thu nhập ổn định: Cổ tức đem lại nguồn thu nhập ổn định cho các nhà đầu tư, đặc biệt là những người muốn có một nguồn thu nhập bổ sung hoặc hưởng lợi từ đầu tư cổ phiếu mà không cần bán cổ phiếu của họ.
• Bảo vệ trước lạm phát: Trong một số trường hợp, cổ tức có thể tăng theo tốc độ lạm phát, giúp bảo vệ giá trị đầu tư của bạn trước hiệu ứng của lạm phát.
• Tăng giá trị cổ phiếu hoặc cổ phần: Cổ tức có thể tạo sự quyết tâm cho các nhà đầu tư, khiến họ tiếp tục giữ cổ phiếu hoặc cổ phần của công ty. Điều này có thể làm tăng giá trị cổ phiếu hoặc cổ phần trong tương lai.

Nhược điểm của cổ tức

• Hạn chế sự phát triển của công ty: Công ty phải trả cổ tức từ lợi nhuận của họ, điều này có thể giới hạn khả năng của họ trong việc tái đầu tư vào sự phát triển và mở rộng kinh doanh.
• Rủi ro thay đổi cổ tức: Công ty có thể thay đổi hoặc cắt giảm cổ tức trong trường hợp họ gặp khó khăn tài chính hoặc thay đổi chiến lược kinh doanh. Điều này có thể làm giảm thu nhập của nhà đầu tư.
• Chấp nhận lãi suất thấp hơn: So với việc đầu tư vào các tùy chọn khác như trái phiếu, cổ tức thường có lãi suất thấp hơn.

Nhà đầu tư cần xem xét cẩn thận các ưu điểm và nhược điểm này khi quyết định đầu tư vào cổ phiếu hoặc cổ phần có trả cổ tức.

3 hình thức chi trả cổ tức

Cách thức chi trả cổ tức thường được quyết định bởi hội đồng quản trị và phải tuân theo quy định của pháp luật. Một công ty có thể thay đổi hình thức chi trả cổ tức từ năm này sang năm khác tùy theo tình hình kinh doanh và chiến lược tài chính của họ. Các cách thức chi trả cổ tức phổ biến là thanh toán bằng tiền mặt, bằng cổ phần hoặc bằng các tài sản khác.

Sabay liệt kê đặc điểm cụ thể của từng hình thức thanh toán ngay sau đây 👇

Hình thức chi trả cổ tức bằng tiền mặt

Trong hình thức này, công ty trả cổ tức dưới dạng tiền mặt cho cổ đông, cụ thể là đồng Việt Nam. Số tiền cổ tức mà cổ đông nhận được phụ thuộc vào số lượng cổ phiếu mà họ nắm giữ và mức cổ tức đã được công bố.

Cổ đông có thể nhận tiền trực tiếp bằng tiền mặt hoặc vào tài khoản ngân hàng của họ hoặc thông qua các phương thức khác, phụ thuộc vào quy định của công ty và quy định của quốc gia.

Hình thức chi trả cổ tức bằng cổ phần

Trong trường hợp này, công ty trả cổ tức dưới dạng cổ phần mới cho các cổ đông thay vì tiền mặt. Lúc này, cổ đông có thể giữ lại lợi nhuận để đầu tư khác triển trong thời gian kế tiếp.

Cổ đông sẽ được cấp thêm cổ phiếu hoặc cổ phần dựa trên tỷ lệ cố định so với số lượng cổ phiếu mà họ đang sở hữu. Hình thức này có thể giúp công ty tiết kiệm tiền mặt và làm giảm áp lực tài chính, nhưng nó cũng có thể làm giảm giá trị cổ phiếu hiện có của cổ đông.

Đối với trường hợp trả cổ tức bằng cổ phần, doanh nghiệp phải tuân thủ thủ tục chào bán cổ phiếu quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020 Điều 123, 124 và 125.

Hình thức chi trả cổ tức bằng tài sản khác

Đôi khi, công ty có thể chọn trả cổ tức bằng tài sản khác thay vì tiền mặt hoặc cổ phần.

Các tài sản này có thể là bất kỳ thứ gì, từ tài sản vô hình như quyền sử dụng đất đai đến tài sản vật chất như cổ phần trong một công ty con hoặc sản phẩm của công ty.

Hình thức này có thể phù hợp trong trường hợp công ty không có đủ tiền mặt để trả cổ tức hoặc khi họ muốn cổ đông tham gia vào một dự án cụ thể.

Trả cổ tức bằng tiền & cổ phiếu có gì khác nhau?

Đối với 2 hình thức trả cổ tức phổ biến là trả bằng tiền và bằng cổ phiếu, ta có thể so sánh ưu nhược điểm của chúng như sau:

Đối với doanh nghiệp

Đối với nhà đầu tư

Cách tính cổ tức chính xác nhất 2023

Cổ tức khi chi trả bằng tiền mặt & cổ phiếu

Số tiền cổ tức mà bạn nhận được dưới dạng tiền mặt có thể được tính bằng cách nhân tỷ lệ chi trả cổ tức của công ty với mệnh giá cổ phiếu của họ. Mệnh giá cổ phiếu tại Việt Nam thường là 10.000 đồng.

Tuy nhiên, nếu bạn nhận cổ tức dưới dạng cổ phiếu thay vì tiền mặt, bạn sẽ nhận thêm cổ phiếu tương ứng với số lượng cổ phiếu hiện có, nhân với tỷ lệ chi trả cổ tức.

Ví dụ, giả sử bạn đang nắm giữ 100 cổ phiếu và công ty quyết định trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 10%. Sau khi nhận cổ tức, bạn sẽ có thêm 10 cổ phiếu nữa, và sẽ nắm giữ tổng cộng là 110 cổ phiếu.

Cách tính tỷ lệ chi trả cổ tức 2023

Tỷ lệ chi trả cổ tức = Cổ tức một cổ phần (DPS)/thu nhập một cổ phần (EPS)

Bên cạnh đó:

Tỷ lệ chi trả cổ tức = Cổ tức bằng tiền / lợi nhuận sau thuế

Để làm rõ hơn phép tính này, bạn đọc theo dõi ví dụ sau đây nhé:

Năm 2021, công ty B có EPS = 4.994 đồng, DPS = 4.000 đồng/cổ phiếu.

=> Tỷ lệ chi trả cổ tức = 4.000 / 4.994 = 80.1%. Điều này đồng nghĩa với việc trong năm 2021, cứ 100 đồng lợi nhuận thì công ty B giữ lại 19.9 đồng cho tái đầu tư và 80.1 đồng để trả cổ tức cho cổ đông.

Thực tế hiện nay, khi hai doanh nghiệp có kết quả bán hàng tương tự nhau, các nhà đầu tư thường ưu tiên những doanh nghiệp có tỷ lệ chia cổ tức thấp hơn, tức là họ giữ lại nhiều lợi nhuận để tái đầu tư trong tương lai nhiều hơn.

Lưu ý dành cho các nhà đầu tư khi tính cổ tức

Nắm rõ thời gian chia cổ tức

Theo quy định, doanh nghiệp phải thông báo về việc trả cổ tức cho cổ đông ít nhất 15 ngày trước ngày chi trả cổ tức. Điều này cho phép các nhà đầu tư định giá cổ phiếu dựa trên thời kỳ này, bởi lúc này giá cổ phiếu trên thị trường có thể trải qua biến động. Sau ngày chia cổ tức, giá cổ phiếu sẽ bị điều chỉnh giảm theo tỷ lệ trả cổ tức đã được công bố. Lúc này, cổ phiếu sẽ có giá thuận lợi hơn đối với những nhà đầu tư muốn mua thêm cổ phiếu.

Thêm vào đó, quan trọng nhất là bạn phải tuân thủ kỷ luật và biết rõ lịch trình để không bỏ lỡ thời hạn đăng ký nhận cổ tức từ doanh nghiệp. Ngày đăng ký cuối cùng là ngày mà doanh nghiệp chốt danh sách cổ đông được hưởng cổ tức trong đợt trả cổ tức đó.

Tránh nhầm lẫn về cách tính cổ tức

Khi hiểu về cách tính cổ tức, nhiều người thường gặp sự nhầm lẫn liên quan đến giá trị của mỗi cổ phiếu khi áp dụng tỷ lệ chia cổ tức. Điều quan trọng cần ghi nhớ là trong quy trình tính cổ tức, giá cổ phiếu được quy định cụ thể là 10.000 VNĐ/cổ phiếu. Do đó, khi bạn đọc thông báo về tỷ lệ chia cổ tức, cần thực hiện tính toán dựa trên giá trị này thay vì giá cổ phiếu trên thị trường.

Dựa trên thông tin này, một số doanh nghiệp thường áp dụng tỷ lệ chia cổ tức thấp cho mỗi cổ phiếu. Bằng cách hiểu rõ cách tính cổ tức, bạn có thể xác định tỷ suất cổ tức và lợi nhuận mà bạn sẽ nhận được cho mỗi cổ phiếu. Điều này giúp bạn đưa ra quyết định hợp lý về việc tiếp tục nắm giữ, mua thêm, thực hiện giao dịch để tận dụng sự chênh lệch giá hoặc tìm kiếm các cơ hội đầu tư khác có tiềm năng hơn.

Nộp thuế TNCN khi nhận cổ tức

Theo quy định của pháp luật hiện hành, việc trả cổ tức bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu đều chịu thuế thu nhập cá nhân với mức thuế là 5%. Thông thường, khi doanh nghiệp trả cổ tức bằng tiền mặt, họ sẽ trừ thuế thu nhập cá nhân trước khi chuyển số tiền cổ tức cho cổ đông. Trong trường hợp nhận cổ tức bằng cổ phiếu, thuế sẽ chỉ được tính khi bạn thực hiện giao dịch cổ phiếu đó.

Những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cổ tức và cách tính cổ tức một cách chính xác khi bạn đang xem xét việc đầu tư vào cổ phiếu của một doanh nghiệp cụ thể. Hy vọng rằng kiến thức này sẽ hỗ trợ bạn trong việc lập kế hoạch đầu tư để đạt được lợi nhuận theo kỳ vọng của mình.

>>> Xem thêm: Còn bao lâu nữa đến Tết Nguyên Đán 2024? Đếm ngược Tết 2024

Kết luận

Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu về khái niệm cổ tức và các ưu, nhược điểm của việc đầu tư dựa trên cổ tức. Bên cạnh đó, chúng ta cũng đã tìm hiểu về ba hình thức chi trả cổ tức phổ biến, bao gồm thanh toán bằng tiền mặt, thanh toán bằng cổ phần và thanh toán bằng tài sản khác. Mỗi hình thức này đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, việc lựa chọn hình thức chi trả nào sẽ phụ thuộc vào tình hình cụ thể của công ty và mục tiêu đầu tư của quý vị.

Hy vọng những chia sẻ của Sabay sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tìm hiểu về cổ tức. Cảm ơn quý độc giả đã đón xem.

SABAY – ĐỒNG HÀNH BAY XA

Hotline: 093 179 1122

Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM