Công đoàn là gì? Những điều cần biết về công đoàn trong doanh nghiệp

Công đoàn là gì? Đây một tổ chức quan trọng trong xã hội hiện đại, đóng vai trò bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người lao động. Từ khi xuất hiện, công đoàn đã trở thành một cầu nối giữa người lao động và chủ sử dụng lao động, giúp đảm bảo môi trường làm việc công bằng, an toàn và hiệu quả.

Cùng Sabay khám phá khái niệm Công đoàn là gì và điều kiện thành lập công đoàn cũng như những điều cần biết về công đoàn trong doanh nghiệp qua những chia sẻ sau nha bạn!

Công đoàn là gì?

Công đoàn là một tổ chức xã hội mà người lao động tự nguyện tham gia để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Đồng thời, công đoàn còn tham gia vào việc quản lý nhà nước, quản lý doanh nghiệp và xây dựng đời sống văn hóa, tinh thần cho người lao động. Là một thành phần quan trọng trong hệ thống chính trị, công đoàn thể hiện sức mạnh đoàn kết của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

Công đoàn thường có vai trò quan trọng trong việc:

• Đại diện cho người lao động để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ.
• Tham gia vào việc quản lý nhà nước.
• Quản lý các hoạt động kinh tế xã hội.
• Thanh tra, kiểm tra và giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước, tổ chức, đơn vị và doanh nghiệp.
• Tuyên truyền và khuyến khích người lao động học tập nhằm nâng cao trình độ, kỹ năng chuyên môn, tuân thủ pháp luật, góp phần xây dựng và bảo vệ đất nước.

>>> Xem thêm: SAP là gì? Ứng dụng SAP trong từng lĩnh vực kinh doanh

Nguyên tắc hoạt động của công đoàn

Nguyên tắc về tổ chức và hoạt động của công đoàn, như quy định tại Điều 6 Luật Công đoàn 2012, bao gồm:

• Công đoàn được thành lập dựa trên sự tự nguyện và hoạt động theo nguyên tắc tập trung và dân chủ.
• Công đoàn phải tổ chức và hoạt động dựa trên Điều lệ Công đoàn Việt Nam, phù hợp với đường lối, chủ trương, và chính sách của Đảng cũng như pháp luật của Nhà nước.

Điều kiện thành lập công đoàn trong công ty

Để thành lập một công đoàn cơ sở, doanh nghiệp cần tuân thủ các điều kiện sau:

1. Đơn vị phải được thành lập và hoạt động hợp pháp.
2. Có ít nhất 5 đoàn viên hoặc 5 người lao động tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam bằng việc nộp đơn.
3. Hình thức tổ chức của công đoàn cơ sở có thể bao gồm:

• Không có tổ công đoàn, công đoàn bộ phận và công đoàn cơ sở thành viên.
• Có tổ công đoàn.
• Có công đoàn bộ phận.
• Có công đoàn cơ sở thành viên.

Lưu ý:

• Hình thức công đoàn cơ sở được xác định dựa trên số lượng đoàn viên, tính chất và địa bàn hoạt động của công ty.
• Ban chấp hành của công đoàn cơ sở có quyền quyết định về việc thành lập các công đoàn cơ sở thành viên, cũng như phân công nhiệm vụ, quyền hạn và hướng dẫn chi tiết cho các hoạt động của tổ công đoàn, công đoàn bộ phận và công đoàn cơ sở thành viên.

Một số câu hỏi liên quan đến công đoàn

Phí công đoàn là gì?

Phí công đoàn là khoản tiền mà người lao động đóng góp hàng tháng để duy trì hoạt động của công đoàn. Số tiền này thường được khấu trừ trực tiếp từ lương của người lao động và được sử dụng để chi trả cho các hoạt động, sự kiện, và dịch vụ mà công đoàn cung cấp.

Kinh phí công đoàn thường được trích từ tổng tiền lương của người lao động nhận được từ phía công ty với tỷ lệ 2%.

Luật công đoàn về quyền lợi của các đoàn viên

Khi tham gia công đoàn, đoàn viên có các quyền sau đây:

• Được bảo vệ quyền lợi cá nhân hợp pháp và chính đáng khi bị vi phạm, bao gồm cả quyền được công đoàn bảo vệ.
• Có quyền phản ánh tâm tư, nguyện vọng với công đoàn.
• Tham gia các hoạt động do công đoàn tổ chức liên quan đến quyền lợi và đời sống cá nhân.
• Được học hỏi và chia sẻ về những lợi ích chính đáng của công dân.
• Tham gia vào việc xây dựng, đóng góp ý kiến qua hoặc không qua các quy chế có liên quan đến quyền và lợi ích của người lao động, ví dụ như quy chế thưởng, bảng lương, và các quy định khác.
• Đóng góp ý kiến, tham gia tổ chức và lãnh đạo trong các hoạt động của công đoàn tại công ty.
• Nếu là Đảng viên của Nhà nước và các đoàn thể, được giới thiệu để bầu vào các cơ quan Đảng.

Trách nhiệm của các đoàn viên đối với công đoàn

Nhiệm vụ của đoàn viên công đoàn theo đIều 19 Luật công đoàn 2012:

• Tuân thủ và thực hiện Điều lệ Công đoàn Việt Nam: Thực hiện các nghị quyết của công đoàn và tham gia các hoạt động công đoàn, góp phần xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh.
• Học tập và nâng cao trình độ: Tăng cường trình độ chính trị, văn hóa, chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp; rèn luyện phẩm chất giai cấp công nhân; sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.
• Đoàn kết và hỗ trợ đồng nghiệp: Giúp đỡ đồng nghiệp nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp, làm việc hiệu quả và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động và tổ chức công đoàn.

Những nhiệm vụ này nhằm đảm bảo đoàn viên công đoàn luôn phát triển toàn diện, góp phần tạo dựng môi trường làm việc hiệu quả và bền vững.

Người lao động có bắt buộc đóng phí công đoàn không?

Người lao động không bắt buộc phải đóng phí công đoàn nếu họ không muốn tham gia vào công đoàn. Tuy nhiên, nếu đã quyết định tham gia, họ cần tuân thủ các quy định và đóng góp phí công đoàn theo đúng quy định.

Nếu không đóng phí công đoàn, nhân viên có thể bị bỏ lỡ các phúc lợi trong năm như mừng sinh nhật, mừng hiếu hỷ, mừng sinh con, tiền thưởng lễ Quốc khánh, Quốc tế Lao động, và các sự kiện khác tương tự.

Cách thức đóng phí công đoàn

Theo Điều 6, Nghị định 191/2013/NĐ-CP, các phương thức đóng phí được chia thành các trường hợp cụ thể như sau:

1. Đối với cơ quan, đơn vị được ngân sách nhà nước bảo đảm toàn bộ hoặc một phần kinh phí hoạt động thường xuyên

Các cơ quan và đơn vị này đóng phí công đoàn mỗi tháng một lần, đồng thời với thời điểm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động. Kho bạc Nhà nước, nơi các cơ quan và đơn vị mở tài khoản giao dịch, sẽ căn cứ vào giấy rút kinh phí công đoàn để thực hiện việc kiểm soát chi và chuyển tiền vào tài khoản tiền gửi của tổ chức công đoàn tại ngân hàng.

2. Đối với tổ chức, doanh nghiệp

Các tổ chức và doanh nghiệp đóng phí công đoàn hàng tháng, đồng thời với thời điểm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động.

3. Đối với tổ chức, doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp

Các tổ chức và doanh nghiệp trong các lĩnh vực này, do tính chất thanh toán lương theo chu kỳ sản xuất và kinh doanh, có thể chọn đóng phí công đoàn theo tháng hoặc theo quý. Việc này sẽ được thực hiện đồng thời với thời điểm đóng BHXH bắt buộc cho người lao động, dựa trên cơ sở đăng ký với tổ chức công đoàn.

Với các quy định trên, các đơn vị và doanh nghiệp có thể linh hoạt lựa chọn phương thức đóng phí công đoàn phù hợp với đặc thù hoạt động của mình, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật và hỗ trợ hoạt động của tổ chức công đoàn.

>>> Xem thêm: Thu nhập vãng lai là gì? Cách tính thuế đối với thu nhập vãng lai

Kết luận

Công đoàn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động và đảm bảo môi trường làm việc công bằng. Việc hiểu rõ về công đoàn, nguyên tắc hoạt động, và các quy định liên quan sẽ giúp người lao động nắm bắt được quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ đó tham gia và đóng góp tích cực vào hoạt động của công đoàn.

Theo dõi Sabay để cập nhật những tin tức hữu ích khác!

SABAY – VĂN PHÒNG SÂN BAY

Hotline: 093 179 1122

Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM