Công ty đại chúng là gì và những điều cần biết khi đăng ký thành lập

Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển và đa dạng, khái niệm về công ty đại chúng đã trở thành một điểm nổi bật trong thế giới doanh nghiệp. Nhưng vấn đề chính là, công ty đại chúng là gì và tại sao nó lại phổ biến trên thị trường kinh doanh như vậy? Mời quý độc giả cùng Sabay theo dõi những chia sẻ sau để hiểu rõ hơn!

Công ty đại chúng là gì?

Khái niệm

Công ty đại chúng, theo bản chất, là các doanh nghiệp cổ phần mà thực hiện việc huy động vốn một cách rộng rãi từ công chúng thông qua việc phát hành cổ phiếu và trái phiếu, đồng thời có sự xuất hiện công khai trên thị trường chứng khoán.

Theo quy định của Luật Chứng khoán năm 2019, một công ty cổ phần được xem là công ty đại chúng nếu nằm trong một trong ba trường hợp sau:

• Thứ nhất, công ty tiến hành chào bán cổ phiếu cho công chúng.
• Thứ hai, công ty có cổ phiếu niêm yết trên Sở giao dịch hoặc Trung tâm giao dịch chứng khoán.
• Thứ ba, công ty phải tuân thủ các điều kiện cụ thể liên quan đến số lượng cổ đông, tức là có ít nhất 100 cổ đông, và vốn điều lệ không dưới 30 tỷ đồng.

Đặc điểm

Ưu điểm

Công ty đại chúng có khả năng dễ dàng phát hành cổ phiếu và trái phiếu trên thị trường chứng khoán để huy động vốn. Các cổ đông của công ty đại chúng cũng có thể theo dõi hoạt động của công ty một cách chặt chẽ hơn, do công ty phải tuân thủ các quy định về kiểm toán và công bố báo cáo tài chính theo quy định của pháp luật.

Bằng cách này, việc huy động vốn từ các nhà đầu tư giúp giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước, vì công ty có khả năng tự chủ tài chính mà không phải phụ thuộc quá mức vào nguồn vốn từ ngân sách công.

Nhược điểm

Khi thực hiện quá trình phát hành cổ phiếu ra thị trường, công ty đại chúng sẽ đối mặt với nhiều chi phí như chi phí hồ sơ, chi phí xin phép, chi phí thuê dịch vụ kiểm toán để thực hiện báo cáo tài chính, cùng với chi phí quảng cáo và các chi phí khác.

Do số lượng cổ đông lớn, cơ cấu cổ đông thường xuyên biến động, điều này có thể dẫn đến sự không ổn định trong quản lý công ty và khó khăn trong việc quản lý cổ đông, đặc biệt là khi có sự thay đổi của những cổ đông lớn.

Thêm vào đó, việc công ty đại chúng phải công khai hoạt động của mình cho cộng đồng nhà đầu tư có thể tạo điều kiện cho đối thủ cạnh tranh biết thông tin và gây bất lợi trong quá trình kinh doanh.

>>> Xem thêm: Bán sỉ và bán lẻ là gì? Tất tần tật về bán sỉ, bán lẻ trong kinh doanh

Quyền và nghĩa vụ của công ty đại chúng

Về quyền lợi

Công ty đại chúng đặc biệt có quyền chào bán cổ phần hoặc cổ phiếu độc lập.

Ngoài ra, công ty đại chúng cũng được ủy quyền để mua lại cổ phiếu mà chính công ty đã phát hành trước đó. Các cổ đông của công ty đại chúng cũng được pháp luật công nhận quyền khởi kiện để đòi lại lợi nhuận từ các giao dịch cổ phiếu không công bằng.

Về nghĩa vụ

Đầu tiên, công ty đại chúng phải chịu nghĩa vụ công bố thông tin theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Thứ hai, công ty cũng phải tuân thủ nghĩa vụ về quản trị theo quy định của Luật chứng khoán 2019.

Thứ ba, công ty cần thực hiện nghĩa vụ đăng ký cổ phiếu tập trung tại Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.

Thứ tư, trong khoảng thời gian 30 ngày sau khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xác nhận hoàn tất đăng ký, công ty đại chúng phải tiến hành đăng ký giao dịch cổ phiếu hoặc trái phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán chưa niêm yết. Đồng thời, công ty cũng được quyền nộp hồ sơ đăng ký niêm yết khi đáp ứng các điều kiện niêm yết chứng khoán sau 02 năm kể từ ngày giao dịch đầu tiên trên hệ thống giao dịch.

Điều kiện thành lập công ty đại chúng

Căn cứ pháp luật

• Luật chứng khoán 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2010);
• Nghị định 58/2012/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật chứng khoán và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật chứng khoán;
• Nghị định 60/2015/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 58/2012/NĐ-CP;

Điều kiện để trở thành công ty đại chúng

Để trở thành công ty đại chúng, doanh nghiệp phải là công ty cổ phần và đáp ứng các điều kiện sau:

• Đã thực hiện chào bán cổ phiếu ra công chúng. Trong vòng một năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán, công ty phải đưa cổ phiếu vào giao dịch trên thị trường có tổ chức.
• Có cổ phiếu được niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán hoặc Trung tâm giao dịch chứng khoán.
• Có cổ phiếu được sở hữu bởi ít nhất một trăm nhà đầu tư, không tính nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, và có vốn điều lệ đã góp từ mười tỷ đồng Việt Nam trở lên. Đồng thời, công ty đã nộp hồ sơ cho Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước trong thời hạn chín mươi ngày, kể từ ngày trở thành công ty đại chúng.

Điều kiện vốn điều lệ: Từ 10 tỷ đồng trở lên.

Điều kiện tình hình tài chính: Năm liền trước năm đăng ký chào bán để thành công ty đại chúng phải có lãi, đồng thời không có lỗ tính đến năm đăng ký chào bán.

Điều kiện tính đại chúng: Có tối thiểu 100 nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu không kể các nhà đầu tư chuyên nghiệp là các tổ chức tài chính.

Điều kiện để niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán

Tại Sở giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh:

• Công ty cổ phần đăng ký niêm yết với vốn điều lệ trên 120 tỷ đồng, đã hoạt động ít nhất 2 năm tính đến thời điểm niêm yết.
• Tỷ lệ lợi nhuận sau thuê trên vốn chủ sở hữu – ROE năm gần nhất ít nhất 5%, không có lỗ lũy kế, không nợ quá hạn trên 1 năm, tuân thủ quy định kế toán và tài chính.
• Công ty phải công khai nợ của các thành viên quản trị bao gồm Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc – Tổng giám đốc, Phó giám đốc – Phó tổng giám đốc, Kế toán trưởng, cổ đông lớn,…
• Tối thiểu 20% cổ phiếu có quyền biểu quyết cho các cổ đông không phải là cổ đông lớn. Cổ đông lớn và liên quan phải cam kết giữ cổ phiếu trong thời gian 06 tháng kể từ ngày niêm yết.
• Công ty cũng cần có hồ sơ đăng ký niêm yết hợp lệ.

Tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội:

• Công ty cổ phần đăng ký niêm yết với tổng vốn điều lệ từ 30 tỷ đồng, đã hoạt động ít nhất 01 năm tính đến thời điểm niêm yết.
• Tỷ lệ lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu – ROE năm liền trước năm đăng ký niêm yết tối thiểu 5%, không sở hữu nợ phải trả quá hạn trên 01 năm.
• Tối thiểu 15% cổ phiếu có quyền biểu quyết tại công ty do ít nhất 100 cổ đông không phải cổ đông lớn nắm giữ.
• Cổ đông bao gồm cá nhân và tổ chức có đại diện sở hữu trong thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc (Tổng Giám đốc), Phó Giám đốc (Phó Tổng Giám đốc), và Kế toán trưởng của công ty. Cổ đông lớn, liên quan đến các thành viên quản trị, phải cam kết giữ 100% số cổ phiếu mà họ sở hữu trong 06 tháng kể từ ngày niêm yết và giữ 50% trong 06 tháng tiếp theo, loại trừ cổ phiếu thuộc sở hữu Nhà nước được đại diện bởi cá nhân nắm giữ.
• Công ty cũng cần có hồ sơ đăng ký niêm yết hợp lệ.

Quy trình thành lập công ty đại chúng

Hồ sơ thành lập công ty đại chúng

Theo luật chứng khoán năm 2019, công ty đại chúng được thành lập khi cung cấp đủ các hồ sơ sau:

• Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc bản sao giấy chứng nhận đăng ký có chứng thực.
• Giấy đăng ký thành lập công ty đại chúng.
• Điều lệ công ty.
• Bản công bố thông tin doanh nghiệp bao gồm: Thông tin tóm tắt về mô hình tổ chức bộ máy quản lý công ty, cơ cấu cổ động, thông tin về hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính, thông tin khác của doanh nghiệp.
• Bản báo cáo tài chính gần nhất của doanh nghiệp.

Quy trình thành lập công ty đại chúng

Bước 1: Công ty cổ phần đã đủ các điều kiện nêu trên nộp hồ sơ tại Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).

Bước 2: UBCKNN tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ. Trong trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ hoặc còn tiếp sót, bộ phận một cửa sẽ yêu cầu doanh nghiệp tiến hành sửa đổi và bổ sung nộp lại.

Bước 3: UBCKNN thẩm định tính đầy đủ vè hợp lệ của hồ sơ. Trong trường hợp hồ sơ doanh nghiệp chưa rõ ràng, UBCKNN sẽ yêu cầu doanh nghiệp bổ sung và giải trình.

Bước 4: UBCKNN gửi công văn chấp thuận đại chúng cho doanh nghiệp, công bố tên, nội dung kinh doanh và các thông tin khác trên phương tiện thông tin của UBCKNN.

Văn phòng cho thuê phù hợp công ty đại chúng

Văn phòng cho thuê phù hợp với công ty đại chúng cần đáp ứng các tiêu chí sau:

• Tọa lạc tại vị trí thuận tiện: Văn phòng cần nằm ở vị trí trung tâm, gần các khu vực thương mại, tài chính, ngân hàng, giao thông thuận tiện, thuận lợi cho việc giao dịch của công ty.
• Có diện tích phù hợp: Diện tích văn phòng cần phù hợp với quy mô nhân sự, hoạt động kinh doanh của công ty.
• Có thiết kế hiện đại, chuyên nghiệp: Văn phòng cần có thiết kế hiện đại, chuyên nghiệp, thể hiện được sự uy tín, chuyên nghiệp của công ty.
• Có đầy đủ tiện ích: Văn phòng cần có đầy đủ tiện ích như: thang máy, điều hòa, hệ thống an ninh, vệ sinh,… để phục vụ cho hoạt động của công ty.
• Giá cả hợp lý: Giá thuê văn phòng cần hợp lý, phù hợp với ngân sách của công ty.

Sabay là một trong những đơn vị cho thuê văn phòng quận Tân Bình uy tín. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này, Sabay cung cấp đa dạng các sản phẩm văn phòng cho thuê với diện tích, giá cả và tiện ích khác nhau, đáp ứng nhu cầu của nhiều doanh nghiệp, công ty.

Nếu bạn là công ty đại chúng đang cần tìm văn phòng phù hợp với nhu cầu của mình, đừng quên liên hệ chúng tôi qua hotline 093 179 1122 hoặc website để được tư vấn chi tiết.

>>> Xem thêm: B2G là gì? Những tình huống có thể xảy ra với mô hình B2G

Kết luận

Tóm lại, Công ty đại chúng là một loại hình doanh nghiệp cổ phần có vốn điều lệ được chia thành cổ phiếu và có khả năng được mua bán công khai trên thị trường chứng khoán. Điều này giúp công ty huy động vốn từ công chúng thông qua việc phát hành cổ phiếu.

Đừng quên theo dõi Sabay để cập nhật các tin tức hữu ích bạn nha!

SABAY – VĂN PHÒNG SÂN BAY

Hotline: 093 179 1122

Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM