Hợp đồng điện tử đang ngày càng trở nên phổ biến trong thời đại số hóa, khi công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, lợi ích và các quy định pháp lý liên quan đến hợp đồng điện tử, qua đó thấy được tầm quan trọng và ứng dụng rộng rãi của nó trong kinh doanh và giao dịch hiện nay. Mời bạn đọc cùng theo dõi với Sabay nhé!
Mục lục bài viết
Hợp đồng điện tử là gì?
Hợp đồng điện tử (E-contract) là một dạng hợp đồng được thiết lập và giao kết thông qua các phương tiện điện tử, chủ yếu là internet. Không giống như hợp đồng truyền thống yêu cầu các bên gặp mặt trực tiếp và ký kết trên giấy, hợp đồng điện tử được ký kết và xác nhận qua các nền tảng trực tuyến, email, hoặc các phần mềm ký kết chuyên dụng.
Hợp đồng điện tử có giá trị pháp lý tương đương với hợp đồng truyền thống nếu tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về giao kết hợp đồng. Các yếu tố quan trọng của hợp đồng điện tử bao gồm chữ ký điện tử, thời điểm và địa điểm giao kết được xác định thông qua hệ thống thông tin điện tử.
Việc sử dụng hợp đồng điện tử không chỉ mang lại sự tiện lợi và linh hoạt cho doanh nghiệp mà còn giúp giảm thiểu chi phí và thời gian so với các phương pháp ký kết hợp đồng truyền thống.
>>> Xem thêm: SAP là gì? Ứng dụng SAP trong từng lĩnh vực kinh doanh
Đặc điểm của hợp đồng điện tử
Một số đặc điểm nổi bật của hợp đồng điện tử bao gồm:
- Thiết lập dưới dạng thông điệp dữ liệu: Thông tin trong hợp đồng điện tử được lưu trữ và thể hiện dưới dạng thông điệp dữ liệu, khác biệt so với hợp đồng giấy truyền thống.
- Có ít nhất ba chủ thể tham gia: Ngoài hai chủ thể chính là bên bán và bên mua, hợp đồng điện tử còn có sự tham gia của chủ thể thứ ba như cơ quan chứng thực chữ ký điện tử hoặc nhà cung cấp mạng. Chủ thể thứ ba này không tham gia trực tiếp vào việc ký kết hợp đồng mà đảm bảo tính hiệu quả và giá trị pháp lý của nó.
- Thực hiện mọi lúc, mọi nơi: Do hợp đồng điện tử được thiết lập dưới dạng dữ liệu điện tử, các bên có thể ký kết trực tuyến nhanh chóng, không cần gặp mặt, tại bất kỳ đâu và bất cứ khi nào.
- Tính vô hình và phi vật chất: Hợp đồng điện tử tồn tại trong môi trường “ảo” của không gian mạng, không thể cầm nắm được mà chỉ được lưu trữ và chứng minh qua các dữ liệu điện tử.
Điểm khác nhau giữa hợp đồng điện tử và hợp đồng truyền thống
Tiêu chí | Hợp đồng điện tử | Hợp đồng truyền thống |
Căn cứ pháp lý | – Luật Giao dịch điện tử 2005 – Bộ luật Dân sự 2005 | – Bộ luật Dân sự 2015 |
Phương thức giao dịch | – Giao dịch qua phương tiện điện tử (văn bản điện tử) – Ký bằng chữ ký điện tử | – Giao dịch bằng văn bản – Giao dịch bằng lời nói – Giao dịch bằng hành động – Các hình thức khác do hai bên thỏa thuận |
Nội dung hợp đồng | – Ngoài các nội dung như hợp đồng truyền thống, còn có: + Yêu cầu kỹ thuật + Chứng thực chữ ký điện tử + Các điều kiện bảo đảm tính toàn vẹn và bảo mật | – Đối tượng của hợp đồng – Số lượng, chất lượng – Giá, phương thức thanh toán – Thời hạn, địa điểm, phương thức thực hiện hợp đồng – Quyền và nghĩa vụ của các bên – Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng – Phương thức giải quyết tranh chấp |
Những quy định khi ký kết hợp đồng điện tử mà doanh nghiệp cần biết
Về nguyên tắc giao kết
Căn cứ theo điều 36 của Luật Giao dịch điện tử 2023, việc giao kết hợp đồng điện tử cần tuân theo các nguyên tắc sau:
- Các bên có quyền thỏa thuận sử dụng thông điệp dữ liệu và phương tiện điện tử, dù là một phần hay toàn bộ, trong quá trình giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử.
- Khi giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử, các bên có thể thỏa thuận về yêu cầu kỹ thuật cũng như các điều kiện bảo đảm tính toàn vẹn và bảo mật liên quan đến hợp đồng điện tử.
- Việc giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử phải tuân thủ các quy định của Luật Giao dịch điện tử, pháp luật về hợp đồng và các quy định pháp luật có liên quan khác.
Về thời điểm, địa điểm nhận, gửi hợp đồng điện tử
Theo Điều 17, Luật Giao dịch điện tử 2023, nếu không có thỏa thuận khác giữa các bên tham gia giao dịch:
Thời điểm nhận:
- Nếu người nhận đã chỉ định một hệ thống thông tin để nhận thông điệp dữ liệu, thời điểm nhận là khi thông điệp dữ liệu nhập vào hệ thống thông tin được chỉ định và có thể truy cập được.
- Nếu người nhận không chỉ định một hệ thống thông tin, thời điểm nhận thông điệp dữ liệu là khi thông điệp đó nhập vào bất kỳ hệ thống thông tin nào của người nhận và có thể truy cập được.
Địa điểm nhận:
- Địa điểm nhận thông điệp dữ liệu được coi là trụ sở của người nhận nếu người nhận là cơ quan, tổ chức hoặc nơi cư trú của người nhận nếu người nhận là cá nhân.
- Nếu người nhận có nhiều trụ sở, địa điểm nhận thông điệp dữ liệu là trụ sở chính hoặc trụ sở có mối liên hệ mật thiết nhất với giao dịch.
Việc gửi và nhận hợp đồng điện tử được xác định bằng thời điểm thông điệp dữ liệu ra khỏi hệ thống của người gửi và nhập vào hệ thống của người nhận. Điều này xác định rõ thời điểm gửi, nhận và địa điểm của việc trao đổi thông tin, giúp bảo đảm tính chính xác và hiệu quả trong quá trình thực hiện hợp đồng.
Về chữ ký điện tử sử dụng ký hợp đồng điện tử
Để đảm bảo an toàn khi ký hợp đồng điện tử, chữ ký điện tử cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Dữ liệu tạo chữ ký điện tử phải gắn duy nhất với người ký trong bối cảnh dữ liệu đó được sử dụng.
- Dữ liệu tạo chữ ký điện tử phải thuộc sự kiểm soát của người ký tại thời điểm ký.
- Mọi thay đổi đối với chữ ký điện tử sau thời điểm ký đều có thể bị phát hiện.
- Mọi thay đổi đối với nội dung của thông điệp dữ liệu sau thời điểm ký đều có thể bị phát hiện.
Doanh nghiệp sử dụng chữ ký điện tử đã được chứng thực từ các đơn vị cung cấp dịch vụ chứng thực được xem là đảm bảo các điều kiện an toàn theo quy định.
Chữ ký điện tử trong hợp đồng điện tử đảm bảo tính xác thực và pháp lý của các cam kết. Doanh nghiệp cần sử dụng các công nghệ chữ ký điện tử an toàn như chữ ký số và mã hóa để bảo vệ thông tin. Việc quản lý và lưu trữ chữ ký điện tử cũng cần tuân thủ các quy định về bảo mật thông tin để tránh rủi ro về việc mất mát hoặc truy cập trái phép.
Các loại hợp đồng điện tử phổ biến hiện nay
Chia theo hình thức hợp đồng
Hợp đồng giấy truyền thống được một bên đưa lên website
Đây là loại hợp đồng truyền thống được chuyển đổi thành định dạng điện tử và công bố trên website. Các bên có thể truy cập và ký kết hợp đồng trực tuyến thông qua giao diện website.
Hợp đồng hình thành qua giao dịch điện tử
Đây là loại hợp đồng được tạo ra và ký kết hoàn toàn thông qua các giao dịch trực tuyến, thường là trên các nền tảng thương mại điện tử hoặc các hệ thống giao dịch trực tuyến khác.
Hợp đồng hình thành qua email (thư điện tử)
Hợp đồng này được hình thành thông qua việc trao đổi các thông tin và điều khoản của hợp đồng qua email. Sau khi các bên đồng ý về các điều khoản, thông điệp điện tử được coi là sự chấp nhận và ký kết của hợp đồng.
Chia theo mục đích hợp đồng
Hợp đồng kinh tế điện tử (hợp đồng thương mại điện tử)
Đây là loại hợp đồng được sử dụng trong các giao dịch thương mại điện tử, bao gồm mua bán hàng hóa và dịch vụ qua các nền tảng thương mại điện tử như các trang web thương mại điện tử, thị trường điện tử, hoặc hệ thống giao dịch trực tuyến.
Hợp đồng lao động điện tử
Hợp đồng này được ký kết giữa người lao động và người sử dụng lao động thông qua các phương tiện điện tử, như email, hệ thống quản lý nhân sự trực tuyến, hoặc các nền tảng giao dịch lao động điện tử. Đây thay thế cho hợp đồng lao động truyền thống giấy bằng.
Hợp đồng dân sự điện tử
Loại hợp đồng này liên quan đến các giao dịch dân sự như cho vay, thuê mướn, mua bán nhà đất, và các thỏa thuận pháp lý khác. Các hợp đồng này được thực hiện và ký kết qua phương tiện điện tử, giúp tăng tính tiện lợi và hiệu quả trong quá trình giao dịch.
>>> Xem thêm: Manage Out là gì? Cách nhận biết khi bị “Đuổi khéo”
Kết luận
Hợp đồng điện tử không chỉ là sự tiến bộ vượt bậc trong công nghệ mà còn là bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực pháp lý và kinh doanh. Với nhiều lợi ích như tiết kiệm thời gian, chi phí và nâng cao hiệu quả công việc, hợp đồng điện tử đã và đang trở thành công cụ không thể thiếu trong môi trường kinh doanh hiện đại. Tuy nhiên, việc áp dụng hợp đồng điện tử cũng đòi hỏi sự hiểu biết và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp lý để đảm bảo tính hợp pháp và an toàn.
Nhìn chung, hợp đồng điện tử đang mở ra nhiều cơ hội mới, giúp doanh nghiệp và cá nhân dễ dàng tiếp cận và thực hiện các giao dịch một cách thuận tiện và hiệu quả hơn.
Theo dõi Sabay để cập nhật các tin tức hữu ích nha bạn!
SABAY – VĂN PHÒNG SÂN BAY
Hotline: 093 179 1122
Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM