Hướng dẫn hạch toán thuế thu nhập cá nhân mới nhất

Hạch toán thuế thu nhập cá nhân là một quá trình quan trọng đối với cả doanh nghiệp và cá nhân, giúp đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật về thuế. Việc hiểu rõ các quy định này không chỉ giúp bạn tối ưu hóa các khoản thuế phải nộp mà còn tránh được những rủi ro về pháp lý.

Cùng Sabay tìm hiểu tổng quan về các quy định, thủ tục cũng như những điểm cần lưu ý khi hạch toán thuế thu nhập cá nhân, nhằm giúp bạn quản lý tài chính cá nhân và doanh nghiệp một cách hiệu quả hơn.

Thuế thu nhập cá nhân là gì?

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là khoản tiền mà cá nhân phải nộp cho nhà nước, dựa trên thu nhập hàng tháng hoặc hàng năm của mình. Đây là một hình thức thuế trực tiếp đánh vào người có thu nhập, với mục đích góp phần vào ngân sách nhà nước và điều tiết sự chênh lệch thu nhập trong xã hội.

Thuế TNCN không đánh vào những cá nhân có thu nhập thấp, do đó, khoản thuế này là công bằng với mọi đối tượng, giảm đi khoảng cách chênh lệch giữa các tầng lớp xã hội.

Có 2 đối tượng phải nộp thuế TNCN, bao gồm:

• Cá nhân cư trú tại Việt Nam có thu nhập chịu thế là khoản phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam.
• Cá nhân không cư trú tại Việt Nam có thu nhập chịu thuế là khoản phát sinh trong nước.

Công thức tính thuế TNCN:

Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất TNCN

Hạch toán thuế thu nhập cá nhân là gì?

Hạch toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là quá trình ghi nhận và xử lý các khoản thuế thu nhập cá nhân mà một doanh nghiệp hoặc tổ chức cần khấu trừ, nộp, và quyết toán đối với thu nhập của người lao động. Quá trình này bao gồm:

• Khấu trừ thuế tại nguồn: Doanh nghiệp hoặc tổ chức phải khấu trừ một phần thu nhập của người lao động (lương, thưởng, hoa hồng,…) để nộp thuế TNCN trước khi chi trả phần còn lại cho họ.
• Ghi nhận và hạch toán: Kế toán thực hiện các bút toán để ghi nhận các khoản thuế khấu trừ, nộp vào ngân sách Nhà nước và xử lý các tình huống nộp thừa hoặc thiếu thuế.
• Nộp thuế: Doanh nghiệp thực hiện nộp số thuế đã khấu trừ vào ngân sách Nhà nước trong các kỳ báo cáo thuế.
• Quyết toán thuế: Vào cuối năm, doanh nghiệp thực hiện quyết toán thuế TNCN, tính toán số thuế đã nộp, số còn phải nộp hoặc số đã nộp thừa, và giải quyết các khoản chênh lệch.

Hạch toán thuế TNCN đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định về thuế, đồng thời giúp minh bạch trong việc chi trả thu nhập và nộp thuế cho người lao động.

>>> Xem thêm: Mẫu biên bản hủy hợp đồng mới nhất 2024

Nội dung hạch toán thuế thu nhập cá nhân

Nguyên tắc kê khai, nộp thuế và quyết toán thuế TNCN

Kế toán thuế tại các doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc sau để đảm bảo việc kê khai, nộp thuế và quyết toán thuế thu nhập cá nhân được thực hiện chính xác.

Các tổ chức, doanh nghiệp chi trả thu nhập hoặc được ủy quyền chi trả tiền lương, tiền công cho người lao động phải thực hiện việc kê khai và nộp thuế TNCN theo cơ chế khấu trừ tại nguồn. Cụ thể, trước khi chi trả thu nhập, doanh nghiệp có trách nhiệm khấu trừ thuế thu nhập cá nhân từ người lao động và nộp số thuế này vào ngân sách Nhà nước.

Ngoài việc tính toán và khấu trừ thuế, doanh nghiệp còn phải cung cấp “Chứng từ khấu trừ thuế thu nhập” cho các cá nhân có nghĩa vụ nộp thuế. Đồng thời, việc quản lý, sử dụng và quyết toán biên lai phải tuân thủ đúng các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam.

Tài khoản hạch toán thuế TNCN

Khi tiến hành hạch toán thuế thu nhập cá nhân, doanh nghiệp cần sử dụng tài khoản 3335 để thực hiện các công việc tính toán.

Tài khoản 3335 được sử dụng như sau:

Cách hạch toán thuế thu nhập cá nhân

Trong mỗi trường hợp khác nhau sẽ có những cách hạch toán thuế khác nhau. Sabay liệt kê cho bạn một số trường hợp thường gặp khi hạch toán thuế TNCN như sau:

Trường hợp 1: Khấu trừ thuế TNCN từ tiền lương, tiền công của người lao động

Khi khấu trừ thuế thu nhập cá nhân từ lương hoặc công của người lao động, kế toán ghi nhận như sau:

• Nợ TK 334 – Phải trả người lao động
• Có TK 3335 – Thuế TNCN phải khấu trừ

Trường hợp 2: Trả lương Net cho người lao động

Khi doanh nghiệp trả lương Net cho người lao động, doanh nghiệp sẽ có trách nhiệm nộp thuế TNCN thay cho người lao động. Thuế này được khấu trừ trực tiếp từ thu nhập của doanh nghiệp:

• Nợ TK 641/642/154/62…
• Có TK 3335 – Thuế TNCN phải nộp thay

Trường hợp 3: Thanh toán lợi nhuận hoặc cổ tức cho chủ sở hữu

Khi thanh toán lợi nhuận hoặc cổ tức, nếu có khấu trừ thuế TNCN, hạch toán như sau:

• Nợ TK 338 – Phải trả, phải nộp khác (3388)
• Có TK 111, 112 – Số tiền chi trả lợi nhuận hoặc cổ tức
• Có TK 3335 – Thuế TNCN (nếu khấu trừ tại nguồn)

Trường hợp 4: Nộp thuế TNCN vào ngân sách Nhà nước

Khi nộp thuế TNCN vào ngân sách Nhà nước, ghi nhận:

• Nợ TK 3335 – Thuế TNCN
• Có TK 111, 112,… – Số tiền thuế đã nộp

Hạch toán thuế TNCN sau quyết toán

Có 2 trường hợp mà kế toán cần xác định để thực hiện hạch toán thuế một cách đúng nhất. Cụ thể:

Nộp thiếu số thuế TNCN

Trong trường hợp doanh nghiệp nộp thiếu thuế thu nhập cá nhân cho người lao động, doanh nghiệp cần nộp bổ sung phần thiếu, được xác định tại chỉ tiêu số 45 – Tổng số thuế TNCN còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước.

Quy trình hạch toán như sau:

Bút toán 1: Khấu trừ bổ sung từ cá nhân nộp thiếu

• Nợ TK 111/112/334/138…
• Có TK 3335 – Tổng số thuế TNCN còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước

Bút toán 2: Nộp phần thiếu vào ngân sách Nhà nước

• Nợ TK 3335 – Thuế thu nhập cá nhân
• Có TK 111, 112,… – Số tiền đã nộp

Nộp thừa số thuế TNCN

Trong trường hợp doanh nghiệp nộp thừa thuế thu nhập cá nhân (TNCN), kế toán cần ghi nhận số tiền thừa tại chỉ tiêu số 46 – Tổng số thuế TNCN đã nộp thừa. Tùy theo tình huống, kế toán có thể lựa chọn bù trừ vào kỳ sau hoặc thực hiện thủ tục hoàn thuế.

Quy trình hạch toán như sau:

Bút toán khi nộp thừa thuế TNCN:

• Nợ TK 3335 – Tổng số thuế TNCN đã nộp thừa
• Có TK 138 – Nếu bù trừ vào kỳ sau
• Có TK 338 – Nếu thực hiện thủ tục hoàn thuế

Bù trừ thuế vào kỳ sau:

• Doanh nghiệp tự động bù trừ số thuế nộp thừa vào kỳ sau cho người lao động thông qua TK 138.

Hoàn thuế TNCN:

Khi nhận được tiền hoàn thuế từ cơ quan thuế, hạch toán như sau:

• Nợ TK 112 – Số tiền hoàn thuế
• Có TK 3335 – Số thuế nộp thừa

Khi trả lại tiền hoàn thuế cho người nộp thuế:

• Nợ TK 338 (chi tiết theo từng cá nhân)
• Có TK 111/112 – Số tiền hoàn trả

>>> Xem thêm: Quy trình hạch toán thuế thu nhập doanh nghiệp mới nhất

Kết luận

Việc hạch toán thuế thu nhập cá nhân tuy phức tạp nhưng nếu nắm vững các quy định và quy trình, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nguồn thu nhập của mình mà không lo ngại về các rủi ro pháp lý. Hãy đảm bảo rằng bạn luôn cập nhật các thay đổi về chính sách thuế và tuân thủ đúng các quy định để có thể tận dụng các lợi ích về thuế một cách hợp lý nhất.

Theo dõi Sabay – Văn phòng ảo Tân Bình để cập nhật những tin tức hữu ích bạn nha!

SABAY – VĂN PHÒNG SÂN BAY

Hotline: 093 179 1122

Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM