Trong thế giới đa dạng của tâm lý học, MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) nổi bật như một công cụ phổ biến để khám phá và hiểu rõ hơn về bản thân và người khác. Được phát triển từ các lý thuyết của Carl Jung, MBTI phân loại tính cách của mỗi cá nhân thành 16 nhóm dựa trên bốn cặp đặc điểm chính: sự hướng ngoại hay nội tâm, cảm giác hay trực giác, suy nghĩ hay cảm xúc, và sự đánh giá hay nhận thức.
Trong bài viết này, mời quý độc giả cùng Sabay khám phá khái niệm MBTI là gì cùng 16 dạng tính cách phổ biến.
Mục lục bài viết
MBTI là gì?
MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) là một công cụ đánh giá tâm lý học được phát triển dựa trên lý thuyết phân loại tính cách của Carl Gustav Jung. Nó giúp xác định kiểu tính cách của một người dựa trên bốn cặp đặc điểm đối lập.
MBTI chia con người thành 16 kiểu tính cách khác nhau, mỗi kiểu có một mô tả riêng biệt về cách thức một người suy nghĩ, cảm nhận, và hành động.
MBTI thường được sử dụng trong lĩnh vực giáo dục, phát triển cá nhân, và định hướng nghề nghiệp để giúp mọi người hiểu rõ hơn về bản thân và cải thiện giao tiếp với người khác.
>>> Xem thêm: Burn out là gì? 5 cách hạn chế kiệt sức trong môi trường công sở
Tiêu chí đánh giá tính cách MBTI
Xu hướng tự nhiên
Xu hướng tự nhiên trong MBTI đánh giá cách một người tập trung năng lượng và tương tác với môi trường xung quanh.
Người hướng ngoại (Extraversion – E) thường thích tham gia vào các hoạt động xã hội và tương tác với nhiều người. Họ tìm kiếm sự kích thích từ thế giới bên ngoài và cảm thấy thoải mái khi bận rộn và hoạt động.
Ngược lại, người hướng nội (Introversion – I) ưa thích không gian yên tĩnh và có xu hướng tự suy nghĩ, phân tích nội tâm. Họ tập trung vào thế giới bên trong, thường cảm thấy thoải mái khi có thời gian một mình hoặc với một nhóm nhỏ.
Dựa trên quyết định và lựa chọn
Dựa trên quyết định và lựa chọn phản ánh cách một người đưa ra quyết định và đối mặt với các tình huống.
Người lý trí (Thinking – T) đưa ra quyết định dựa trên lý trí, logic và phân tích khách quan. Họ thường ưu tiên sự công bằng và nhất quán, coi trọng sự thật hơn cảm xúc cá nhân.
Trong khi đó, người cảm xúc (Feeling – F) đưa ra quyết định dựa trên giá trị cá nhân và cảm xúc. Họ quan tâm đến ảnh hưởng của quyết định đến người khác và coi trọng sự hài hòa và mối quan hệ cá nhân.
Nhận thức về thế giới
Nhận thức về thế giới đánh giá cách một người thu thập thông tin và trải nghiệm thế giới.
Người cảm nhận (Sensing – S) chú ý đến chi tiết, thực tế và thông tin cụ thể. Họ ưa thích kinh nghiệm thực tế và hiện tại, thường dựa vào các dữ liệu đã biết để đưa ra quyết định.
Ngược lại, người trực giác (Intuition – N) tập trung vào các khả năng, mẫu hình và ý tưởng tương lai. Họ thích suy nghĩ về những khái niệm trừu tượng và tiềm năng, thường có xu hướng suy đoán và tưởng tượng.
Cách thức hoạt động
Cách thức hoạt động xem xét cách một người tổ chức cuộc sống và thích nghi với các tình huống.
Người phán đoán (Judging – J) thích cấu trúc và kế hoạch rõ ràng, có xu hướng quyết đoán và thích kiểm soát. Họ ưa thích sự ổn định và có thể cảm thấy không thoải mái với sự không chắc chắn.
Trong khi đó, người linh hoạt (Perceiving – P) thích sự linh hoạt và tự do, thường mở lòng với những lựa chọn và thông tin mới. Họ thoải mái với sự thay đổi và thích trải nghiệm mọi thứ một cách tự nhiên và tự phát.
Tổng hợp các nhóm tính cách MBTI
Người trách nhiệm (ISTJ)
ISTJ là một trong những nhóm tính cách phổ biến nhất, chiếm khoảng 13% dân số. Những người thuộc nhóm tính cách này thường trầm lặng và ưa thích sự an toàn, bình yên. Họ nổi bật với sự trung thành và đáng tin cậy, luôn giữ đúng lời hứa. ISTJ tôn trọng sự thật, tuân thủ pháp luật và rất giỏi trong việc lập kế hoạch cũng như sắp xếp công việc. Tuy nhiên, họ thường không dễ đồng cảm với người khác và có xu hướng cảm thấy không thoải mái khi bày tỏ suy nghĩ và sở thích của mình.
- Ưu điểm: Tinh thần trách nhiệm cao, chi tiết, có tổ chức, trung thực và đáng tin cậy.
- Nhược điểm: Có thể quá cứng nhắc, bảo thủ và khó thích nghi với thay đổi. Họ cũng có thể thiếu sự nhạy cảm với cảm xúc của người khác.
Người bảo vệ (ISFJ)
ISFJ là những người sống tình cảm và có thế giới nội tâm phong phú. Họ chiếm khoảng 12,5% dân số trên thế giới. ISFJ thường thích thực hành hơn lý thuyết và có khiếu thẩm mỹ cao, cảm quan nhạy bén. Tuy nhiên, họ thường khó hiểu vì không bộc lộ cảm xúc ra ngoài nhiều, dù bên trong có thể đang rất sôi động. ISFJ luôn đề cao trách nhiệm của mình và thường cần những lời khen ngợi tích cực từ người khác để cảm thấy được công nhận và động viên.
- Ưu điểm: Tận tụy, đáng tin cậy, quan tâm và chu đáo. Họ có khả năng ghi nhớ chi tiết và thích giúp đỡ người khác.
- Nhược điểm: Có thể quá chú trọng vào việc làm hài lòng người khác, dễ bị căng thẳng khi đối mặt với xung đột. Họ cũng có thể gặp khó khăn trong việc đặt ra giới hạn cá nhân về cuộc sống và công việc.
Người cho đi (ENFJ)
ENFJ là những người có kỹ năng hùng biện, khéo léo và biết cách đối nhân xử thế. Chỉ khoảng 2% tổng dân số mang tính cách này. Những người thuộc nhóm ENFJ giỏi trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ. Họ rất ấm áp, tình cảm và có xu hướng sống khép kín hơn so với những người hướng ngoại khác. ENFJ thường sử dụng khả năng đồng cảm và sự nhạy cảm của mình để tạo ra môi trường hòa hợp và hỗ trợ những người xung quanh.
- Ưu điểm: Giao tiếp tốt, ấm áp, đồng cảm và có khả năng truyền cảm hứng. Họ thường rất quan tâm đến nhu cầu và cảm xúc của người khác.
- Nhược điểm: Có thể trở nên quá phụ thuộc vào sự chấp thuận của người khác, dễ bị tổn thương khi không được đáp lại. Họ cũng có thể bỏ qua nhu cầu của bản thân.
Người truyền cảm hứng (ENFP)
Những người thuộc nhóm tính cách ENFP thường rất nhiệt tình và thông minh, chiếm khoảng 7% dân số thế giới. Họ có khả năng thích nghi nhanh chóng và tương tác nhạy bén, linh hoạt với mọi tình huống. ENFP thích khám phá những điều mới mẻ và thường dễ bị cuốn hút bởi sự mới lạ. Tuy nhiên, họ cũng dễ bị phân tâm và có thể nhanh chóng cảm thấy chán nản với các hoạt động hoặc dự án nếu không còn thấy thú vị.
- Ưu điểm: Sáng tạo, nhiệt tình, lạc quan và dễ thích nghi. Họ có khả năng kết nối với người khác và thường mang lại năng lượng tích cực.
- Nhược điểm: Có thể thiếu kiên nhẫn, dễ phân tâm và khó hoàn thành dự án. Họ cũng có thể tránh né những trách nhiệm nhàm chán hoặc cần sự tập trung.
Nhà điều hành (ENTJ)
Khoảng 3% tổng dân số thuộc nhóm tính cách ENTJ. Những người có tính cách ENTJ thường có khả năng lãnh đạo xuất sắc, tư duy nhạy bén và cá tính lôi cuốn. Họ thích giao tiếp, coi trọng sự nghiệp và theo đuổi chủ nghĩa hoàn hảo. ENTJ thường không bị cảm xúc chi phối và không dễ đồng cảm với người khác, tập trung chủ yếu vào mục tiêu và kết quả.
- Ưu điểm: Quyết đoán, có khả năng tổ chức và quản lý tốt, hướng đến mục tiêu. Họ có khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng và rõ ràng.
- Nhược điểm: Có thể bị coi là quá thẳng thắn, cứng nhắc và thiếu nhạy cảm với cảm xúc của người khác. Họ cũng có thể quá tập trung vào hiệu quả và kết quả, bỏ qua các yếu tố tình cảm.
Người có tầm nhìn (ENTP)
Khoảng 3% dân số thế giới thuộc nhóm tính cách ENTP. Những người này thích khám phá và tìm hiểu về thế giới xung quanh, thường bị thu hút bởi những điều mới lạ. Họ có khả năng hiểu rõ tâm lý con người nhờ vào trực giác tốt, cùng với sự nhạy bén, khả năng giao tiếp tốt và ý tưởng độc đáo. Tuy nhiên, ENTP thường thích làm việc tự do, không bị ràng buộc bởi nguyên tắc hay kế hoạch cụ thể nào.
- Ưu điểm: Sáng tạo, linh hoạt, nhanh nhẹn trong tư duy và có khả năng xử lý các tình huống mới. Họ thích khám phá ý tưởng và khả năng mới.
- Nhược điểm: Có thể dễ chán nản với các chi tiết nhỏ hoặc công việc đơn điệu. Họ cũng có thể gặp khó khăn trong việc theo đuổi các dự án đến cùng.
Người quan tâm (EFSJ)
EFSJ rất ấm áp và tràn đầy năng lượng tích cực, nhưng thường thích làm việc độc lập. Họ có xu hướng lắng nghe và thấu hiểu người khác, với những đặc điểm tương đồng với phụ nữ Việt Nam hiện đại. Tuy nhiên, EFSJ thường bị cảm xúc chi phối nhiều, điều này khiến họ không phù hợp để đưa ra các quyết định quan trọng. Họ cũng ít quan tâm đến việc phân tích các ý tưởng phức tạp hoặc thảo luận sâu về nguyên nhân và hậu quả, tạo ra sự tương phản rõ rệt với các loại tính cách NT.
- Ưu điểm: Hòa đồng, tận tụy, có trách nhiệm và quan tâm đến người khác. Họ thường rất giỏi trong việc tổ chức sự kiện và tạo môi trường ấm cúng.
- Nhược điểm: Có thể quá phụ thuộc vào sự chấp thuận của người khác, thiếu sự tự chủ trong quyết định. Họ cũng có thể trở nên bảo thủ và khó chấp nhận những ý kiến khác biệt.
Người trình diễn (ESFP)
Khoảng 7,5% dân số thế giới thuộc nhóm tính cách ESFP. Những người này thích trải nghiệm mới mẻ và thường muốn trở thành tâm điểm của sự chú ý, thu hút nhiều người xung quanh. Họ có kỹ năng giao tiếp tốt, tinh thần lạc quan và khiếu thẩm mỹ, cùng với khả năng nhận thức tốt. Tuy nhiên, ESFP không thích dành thời gian tìm hiểu các vấn đề phức tạp và thường dựa vào sự may mắn hoặc sự giúp đỡ từ người khác để đạt được mục tiêu.
- Ưu điểm: Năng động, hòa đồng, thân thiện và dễ thích nghi. Họ mang lại niềm vui và sự sôi động cho môi trường xung quanh.
- Nhược điểm: Có thể thiếu kiên nhẫn, dễ phân tâm và thiếu khả năng tổ chức. Họ cũng có thể gặp khó khăn trong việc đối mặt với các tình huống căng thẳng.
Người bảo hộ (ESTJ)
Nhóm tính cách ESTJ chiếm khoảng 11,5% dân số và nổi bật với lối sống thực tế và khả năng gánh vác trách nhiệm lớn. Những người thuộc nhóm này luôn cố gắng hết mình để hoàn thành nhiệm vụ và tận tâm với mọi công việc. Tuy nhiên, ESTJ có xu hướng tự cô lập bản thân khi cảm thấy bị căng thẳng hoặc áp lực.
- Ưu điểm: Quyết đoán, tổ chức, có trách nhiệm và trung thực. Họ có khả năng quản lý và tổ chức tốt, thường làm việc hiệu quả trong các vai trò lãnh đạo.
- Nhược điểm: Có thể quá cứng nhắc, bảo thủ và ít linh hoạt. Họ cũng có thể gặp khó khăn trong việc hiểu và đồng cảm với những người có cách suy nghĩ khác biệt.
Người thực thi (ESTP)
Chỉ khoảng 4% dân số thuộc nhóm tính cách ESTP. Những người này rất thẳng thắn và tinh ý trong việc nắm bắt động cơ hoạt động của người khác. ESTP biết cách tạo ra năng lượng tích cực cho mọi người và thường mang lại sự vui vẻ và động lực. Tuy nhiên, họ không có trực giác tốt và không thích làm việc trong khuôn khổ, thường tìm kiếm sự tự do và linh hoạt trong công việc.
- Ưu điểm: Thích hành động, dũng cảm, thực tế và có khả năng ứng phó nhanh. Họ thường giỏi trong việc giải quyết các vấn đề khẩn cấp và thích thử thách.
- Nhược điểm: Có thể thiếu kiên nhẫn, dễ chán nản với các nhiệm vụ lặp đi lặp lại hoặc yêu cầu chi tiết. Họ cũng có thể không suy nghĩ kỹ trước khi hành động, dẫn đến các quyết định thiếu cân nhắc.
Người che chở (INFJ)
Nhóm tính cách INFJ là rất hiếm, chỉ chiếm khoảng 1% dân số. Những người thuộc nhóm này có trực giác cực tốt và thích mọi thứ được sắp xếp khoa học. Họ kiên nhẫn, thấu hiểu người khác và luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. INFJ thích làm việc độc lập và rất tin tưởng vào chính mình.
- Ưu điểm: Đồng cảm, sáng tạo, có tầm nhìn và tư duy chiến lược. Họ thường rất nhạy cảm và có khả năng hiểu sâu sắc về người khác.
- Nhược điểm: Có thể trở nên quá lý tưởng hóa và khó đối mặt với thực tế. Họ cũng có thể giữ kín cảm xúc và gặp khó khăn trong việc chia sẻ suy nghĩ với người khác.
Người lý tưởng hóa (INFP)
Khoảng 4,5% dân số thuộc nhóm tính cách INFP. Những người này chu đáo, nhiệt huyết, và thích lắng nghe, thấu hiểu người khác. INFP luôn đặt tiêu chuẩn cao trong công việc và không thích xung đột, thường cố gắng né tránh những cuộc mâu thuẫn và cãi vã.
- Ưu điểm: Sáng tạo, nhiệt tình, có lòng nhân hậu và luôn tìm kiếm sự hài hòa. Họ có khả năng thấu hiểu sâu sắc và cảm nhận những cảm xúc tinh tế.
- Nhược điểm: Có thể quá lý tưởng hóa và dễ bị tổn thương. Họ cũng có thể gặp khó khăn trong việc thực hiện các kế hoạch cụ thể hoặc quản lý các công việc hàng ngày.
Nhà khoa học (INTJ)
INTJ là nhóm tính cách hiếm nhất, chỉ chiếm khoảng 2% dân số Mỹ, trong đó chỉ có 0,8% là nữ. Những người thuộc nhóm này thường có xu hướng thiên về hoạch định chiến lược và suy nghĩ logic. Họ yêu cầu cao về hệ thống làm việc và có tư duy phân tích mạnh mẽ, nên thường phù hợp với vai trò quản lý các dự án đột phá. Tuy nhiên, INTJ ít quan tâm đến người khác, có tham vọng lớn và thường khó hiểu đối với người khác.
- Ưu điểm: Sáng tạo, quyết đoán, có khả năng lập kế hoạch và tầm nhìn dài hạn. Họ thường rất tự tin và có khả năng phân tích cao.
- Nhược điểm: Có thể quá lý trí và thiếu sự nhạy cảm đối với cảm xúc của người khác. Họ cũng có thể trở nên kiêu ngạo hoặc cứng nhắc trong việc bảo vệ quan điểm của mình.
Nhà tư duy (INTP)
Khoảng 3% dân số thuộc nhóm tính cách INTP. Những người này có khả năng giải quyết vấn đề rất tốt và coi trọng kiến thức như một yếu tố cốt lõi. INTP thường không thích làm quản lý; thay vào đó, họ yêu bản thân, thích làm việc độc lập và thường tìm kiếm sự tự do trong công việc của mình.
- Ưu điểm: Sáng tạo, logic, tò mò và có khả năng phân tích mạnh mẽ. Họ thường có cách nhìn sâu sắc và độc đáo về các vấn đề.
- Nhược điểm: Có thể trở nên quá lý thuyết và thiếu thực tế. Họ cũng có thể khó khăn trong việc thực hiện các kế hoạch cụ thể hoặc giao tiếp với người
Người nghệ sỹ (ISFP)
Khoảng 8% dân số thuộc nhóm tính cách ISFP. Những người này thường chìm đắm trong thế giới cảm xúc và bị lôi cuốn bởi cái đẹp, luôn hướng đến hành động. ISFP rất khiêm tốn, đáng mến, sâu sắc và có thế mạnh về sáng tạo nghệ thuật. Họ thích giúp đỡ người khác và thường thể hiện sự quan tâm và sáng tạo trong các hoạt động của mình. Tuy nhiên, ISFP có thể khó hiểu và không phải là những nhà quản lý bẩm sinh.
- Ưu điểm: Tinh ý, dễ nhận ra cảm xúc của người khác. Giỏi tạo xu hướng với ý tưởng táo bạo và khác biệt. Theo đuổi công việc đam mê đến cùng.
- Nhược điểm: Khó khăn với nghiên cứu khoa học và số liệu. Dễ suy nghĩ tiêu cực khi gặp xung đột và căng thẳng.
Nhà cơ học (ISTP)
Khoảng 5% dân số thuộc nhóm tính cách ISTP. Những người này luôn tìm hiểu cách mọi thứ hoạt động và thường có tinh thần mạo hiểm. Họ có niềm tin vững chắc vào bản thân và luôn sẵn sàng lao vào công việc. ISTP giỏi trong việc xoay sở tình thế và là người đáng tin cậy. Họ không thích bị nhận xét hoặc đánh giá chủ quan.
- Ưu điểm: Mang đến năng lượng tích cực. Giỏi giải quyết tình huống phức tạp. Linh hoạt, đa năng, không lo lắng về tương lai. Trí tưởng tượng phong phú.
- Nhược điểm: Dễ nổi cáu khi bị chỉ trích. Khó tập trung lâu dài. Ít quan tâm đến cảm nhận của người khác.
>>> Xem thêm: Investor là gì? Đặc điểm của nhà đầu tư
Kết luận
Mặc dù MBTI không phải là phương pháp hoàn hảo và có những hạn chế nhất định, nó vẫn là một công cụ hữu ích trong việc khám phá bản thân và cải thiện các mối quan hệ cá nhân và nghề nghiệp. Hiểu rõ về nhóm tính cách của mình và của người khác có thể giúp chúng ta giao tiếp hiệu quả hơn, xây dựng các mối quan hệ vững chắc và đạt được sự hài hòa trong cuộc sống.
Theo dõi Sabay để cập nhật tin tức hữu ích nha bạn!
SABAY – VĂN PHÒNG SÂN BAY
Hotline: 093 179 1122
Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM