Tỷ lệ thôi việc (Turnover Rate) là một chỉ số quan trọng giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ ổn định của đội ngũ nhân sự. Việc đo lường tỷ lệ này không chỉ giúp xác định số lượng nhân viên rời đi mà còn phản ánh các vấn đề trong văn hóa doanh nghiệp, chế độ đãi ngộ, và khả năng giữ chân nhân tài.
Cùng Sabay tìm hiểu khái niệm tỷ lệ thôi việc là gì và cách tính tỷ lệ này qua những chia sẻ sau bạn nhé!
Mục lục bài viết
Tỷ lệ thôi việc là gì?
Tỷ lệ thôi việc là gì? Tỷ lệ thôi việc (Turnover rate) là chỉ số phản ánh tỷ lệ nhân sự nghỉ việc so với số lượng nhân sự trung bình trong khoảng thời gian một tháng, một quý, hoặc một năm, giúp đánh giá tốc độ biến động nhân sự trong doanh nghiệp.
Nhân sự nghỉ việc có thể chia thành hai nhóm chính:
- Nghỉ việc tự nguyện: Nhân viên chủ động rời công ty vì các lý do cá nhân như không còn hứng thú với công việc, không hài lòng với chính sách phúc lợi, hoặc không hoà hợp với đồng nghiệp, v.v.
- Nghỉ việc không tự nguyện: Nhân viên rời công ty vì các lý do khách quan như nghỉ hưu, chuyển nơi sinh sống, hoặc vấn đề sức khỏe, v.v.
Hiện nay, nhiều người vẫn dễ nhầm lẫn giữa các khái niệm như Staff Turnover, Turnover Rate, Asset Turnover và Inventory Turnover:
- Turnover rate đề cập đến tỷ lệ biến động nhân sự trong công ty.
- Asset turnover là hệ số vòng quay tổng tài sản, giúp đánh giá mức độ hiệu quả của việc sử dụng tài sản trong doanh nghiệp.
- Inventory turnover chỉ khả năng quản lý hàng tồn kho, được tính bằng cách lấy giá vốn hàng bán chia cho hàng tồn kho trung bình.
>>> Xem thêm: 5+ phần mềm chấm công phổ biến hiện nay
Ý nghĩa của tỷ lệ nghỉ việc
Giảm tỷ lệ biến động nhân sự (turnover rate) lý tưởng xuống 0% là khó thực hiện vì không thể tránh khỏi việc nhân viên vào ra. Ngay cả khi đạt được tỷ lệ này, chất lượng làm việc 100% hiệu quả cũng không thực tế. Theo Dr. John Sullivan:
- Dưới 3%: Công ty ổn định, có thể cần điều chỉnh phong cách quản lý.
- 3-5%: Chưa đáng lo ngại, cần xem lại hệ thống lương.
- 5-8%: Xuất hiện vấn đề về lương và cơ hội phát triển.
- 8-10%: Cần cải thiện văn hóa công ty, truyền thông nội bộ.
- Trên 10%: Cần đánh giá lại toàn diện, có thể chịu ảnh hưởng từ xu hướng ngành.
Turnover rate lý tưởng từ 4%-6%. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam có tỷ lệ này trên 10%, gây khó khăn trong tuyển dụng nhân sự thay thế.
Một số ngành nghề thường có tỷ lệ nghỉ việc cao do đặc điểm công việc và yêu cầu ngành nghề.
- Nhà hàng và Dịch vụ ăn uống: Làm việc theo ca, giờ không ổn định và áp lực từ khách hàng khiến nhân viên dễ rời đi.
- Bán lẻ: Các cửa hàng bán lẻ có ca làm việc không cố định và ít cơ hội thăng tiến, khiến nhân viên dễ chuyển đổi công việc.
- Bất động sản và Bảo hiểm: Tính cạnh tranh cao và áp lực bán hàng dẫn đến tỷ lệ nghỉ việc lớn.
- Y tế và Chăm sóc sức khỏe: Yêu cầu chuyên môn cao và áp lực công việc gây mệt mỏi cho nhân viên.
- Công nghệ thông tin (IT): Nhân sự IT thường tìm kiếm cơ hội mới trong thị trường cạnh tranh cao.
- Dịch vụ khách hàng và Hỗ trợ kỹ thuật: Áp lực giao tiếp và xử lý yêu cầu khách hàng cũng dẫn đến tỷ lệ nghỉ việc cao.
Mỗi ngành có những yếu tố khác nhau đòi hỏi doanh nghiệp phải điều chỉnh chiến lược giữ chân nhân viên phù hợp.
Cách tính Turnover Rate cho doanh nghiệp
Tỷ lệ nghỉ việc hằng tháng
Để tính tỷ lệ nghỉ việc trong bất kỳ tháng nào, bạn cần biết tổng số nhân viên vào đầu tháng, số nhân viên mới gia nhập trong tháng và số nhân viên rời khỏi công ty trong cùng thời gian. Số nhân viên rời khỏi công ty sẽ là tổng số nhân sự nghỉ việc.
Công thức tính:
Tỷ lệ nghỉ việc = (Số lượng nghỉ việc / Số nhân sự trung bình) * 100
- Lưu ý: Công thức này áp dụng cho số lượng nhân sự chính thức trong doanh nghiệp.
Ví dụ minh họa:
Giả sử công ty A có 100 nhân viên vào ngày 01 tháng 04 năm 2020. Trong tháng này:
- Số nhân viên nghỉ việc: 20 người
- Số nhân viên mới gia nhập: 25 người
Tỷ lệ nghỉ việc sẽ được tính như sau:
- Số nhân sự trung bình = (100 + 125) / 2 = 112.5
- Tỷ lệ nghỉ việc tháng = (20 / 112.5) * 100 = 17%
Tỷ lệ nghỉ việc hằng quý
Để tính tỷ lệ nghỉ việc theo quý, bạn áp dụng công thức tương tự như khi tính theo tháng, chỉ khác ở chỗ dùng dữ liệu nhân sự của cả quý.
Ví dụ minh họa với Công ty A trong quý II/2020:
- Số lượng nhân viên nghỉ việc: 30 người
- Số lượng nhân viên mới: 40 người
Tỷ lệ nghỉ việc sẽ được tính như sau:
- Số lượng nhân sự trung bình = (100 + 140) / 2 = 120
- Tỷ lệ nghỉ việc quý = (30 / 120) * 100 = 25%
Tỷ lệ nghỉ việc hằng năm
Để tính tỷ lệ nghỉ việc hàng năm, bạn cần thu thập dữ liệu về biến động nhân sự trong suốt cả năm.
Giả sử trong năm 2020, Công ty A có 62 nhân viên thôi việc. Vào quý IV, công ty thuê thêm 20% nhân sự, dẫn đến biến động như sau:
- Nhân sự trung bình quý I, II, III = 120 người
- Nhân sự trung bình quý IV = 144 người (tăng 20% so với các quý trước)
Tính nhân sự trung bình năm:
- Nhân sự trung bình năm = ( (120 * 3) + 144 )/4 = 126 người
- Tỷ lệ nghỉ việc năm = (62/126)*100 = 49%
Nguyên nhân khiến nhân sự từ bỏ công ty là gì?
Có một số nguyên nhân khiến nhân sự rời bỏ doanh nghiệp, làm tăng Turnover Rate, cụ thể là:
- Thiếu cơ hội thăng tiến: Nhiều doanh nghiệp thuê số lượng lớn nhân viên cấp thấp nhưng không có kế hoạch thăng tiến, khiến họ cảm thấy công việc không có tương lai.
- Tỷ lệ thực tập sinh cao: Sự thiếu ổn định từ việc tuyển dụng quá nhiều thực tập sinh có thể tạo ra môi trường làm việc thiếu sự cam kết lâu dài.
- Gói đãi ngộ của đối thủ: Đối thủ cạnh tranh có thể cung cấp các điều kiện tốt hơn về lương bổng, chế độ phúc lợi, thu hút nhân tài dễ dàng hơn.
- Cách quản lý kém: Phong cách quản lý không hiệu quả, thiếu sự động viên hoặc sự giao tiếp không rõ ràng có thể khiến nhân viên cảm thấy bị bỏ rơi.
- Cạnh tranh trên mạng xã hội: Các nền tảng tuyển dụng trực tuyến ngày nay tạo cơ hội cho các ứng viên tiếp cận nhanh chóng với những cơ hội nghề nghiệp khác, gia tăng sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp.
- Ưu tiên khác biệt của thế hệ trẻ: Các thế hệ trẻ, đặc biệt là thế hệ Z, có những yêu cầu khác về công việc như sự linh hoạt, sự sáng tạo và mục tiêu nghề nghiệp phù hợp với giá trị cá nhân.
- Công việc từ xa: Việc làm từ xa ngày càng trở nên phổ biến, và nếu doanh nghiệp không cung cấp hình thức làm việc linh hoạt này, nhân viên có thể tìm kiếm cơ hội khác.
- Mâu thuẫn nội bộ: Sự bất hòa với đồng nghiệp hay cấp trên cũng có thể dẫn đến việc nhân viên quyết định rời bỏ công ty.
- Tạo ra sự khác biệt: Nhân viên có thể rời đi nếu họ không cảm thấy công việc của mình có ý nghĩa hoặc không tạo ra sự khác biệt lớn trong tổ chức.
- Chuyển nơi ở: Việc chuyển nhà hoặc chuyển thành phố có thể buộc nhân viên phải tìm kiếm công việc ở địa phương mới.
Làm thế nào để hạn chế tỷ lệ nghỉ việc trong doanh nghiệp?
Chọn đúng người ngay từ khi tuyển dụng
Để giảm tỷ lệ nghỉ việc, việc tuyển dụng đúng người ngay từ đầu là một yếu tố then chốt. Doanh nghiệp cần phân tích kỹ yêu cầu công việc, xác định rõ những phẩm chất và năng lực cần thiết cho ứng viên. Từ đó, tạo ra một mô tả công việc chi tiết và chính xác, giúp thu hút những ứng viên phù hợp.
Khi tuyển chọn đúng người, khả năng giữ chân nhân viên và giảm tỷ lệ nghỉ việc sẽ cao hơn, vì họ sẽ cảm thấy gắn bó và phù hợp với công việc.
Xác định người nghỉ việc
Để giảm tỷ lệ nghỉ việc trong doanh nghiệp, trước tiên, bạn cần xác định rõ những nhân viên có nguy cơ nghỉ việc. Điều này đặc biệt quan trọng nếu nhân viên có hiệu suất công việc cao, vì sự ra đi của họ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công ty. Ngược lại, nếu nhân viên có hiệu suất thấp, việc nghỉ việc có thể không gây ảnh hưởng nhiều, thậm chí còn mang lại lợi ích trong việc tái cấu trúc nguồn nhân lực.
Xác định thời điểm họ nghỉ việc
Việc xác định thời điểm nhân viên nghỉ việc sẽ giúp doanh nghiệp cải thiện quy trình tuyển dụng và định hướng công việc. Doanh nghiệp cần kiểm tra lại bảng mô tả công việc và đảm bảo rằng các nhân viên cảm thấy phù hợp với văn hóa công ty.
Xác định nguyên nhân nhân sự rời đi
Xác định nguyên nhân nghỉ việc thông qua phỏng vấn sẽ giúp công ty điều chỉnh các chính sách quản lý và đãi ngộ hợp lý hơn, từ đó cải thiện môi trường làm việc và giữ chân nhân tài lâu dài.
>>> Xem thêm: Phụ cấp thâm niên là gì? Cách tính phụ cấp thâm niên
Kết luận
Bằng cách nắm vững cách tính và phân tích chỉ số nghỉ việc, doanh nghiệp có thể nhận diện sớm những vấn đề tồn tại và tạo điều kiện phát triển bền vững, thu hút và giữ chân được những nhân tài hàng đầu.
Theo dõi Sabay để cập nhật tin tức hữu ích bạn nha!
SABAY – KHÔNG NGỪNG BAY XA
Hotline: 093 179 1122
Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM