Quấy rối nơi công sở, phải làm sao?

Quấy rối nơi công sở là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng nặng nề đến tinh thần và sự nghiệp của nạn nhân. Vậy khi đối mặt với quấy rối tại nơi làm việc, bạn nên làm gì để bảo vệ bản thân và xử lý tình huống hiệu quả? Mời bạn đọc cùng Sabay tìm hiểu qua những chia sẻ sau nhé!

Quấy rối nơi công sở là gì?

Quấy rối nơi công sở là hành vi gây phiền toái, khó chịu cho nhân viên trong môi trường làm việc. Đây là những hành vi không được mong muốn, không phù hợp với quy tắc ứng xử tại nơi làm việc, và có thể xuất phát từ đồng nghiệp, cấp trên hoặc thậm chí là đối tác.

Quấy rối nơi công sở không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý của nạn nhân mà còn tác động tiêu cực đến môi trường làm việc chung.

>>> Xem thêm: Manage Out là gì? Cách nhận biết khi bị “Đuổi khéo”

Những hình thức quấy rối thường thấy nơi công sở

Quấy rối bằng lời nói

Quấy rối bằng lời nói tại nơi công sở thường bao gồm những lời lẽ xúc phạm, trêu chọc, hoặc những nhận xét khiếm nhã về ngoại hình, giới tính hay đời tư của đồng nghiệp. Những hành vi này tạo ra môi trường làm việc căng thẳng và gây tổn thương tinh thần cho nạn nhân.

Ví dụ: “Sao mày ngu thế?”, “Mày làm cái gì mà chậm vậy?”, “Dáng mày béo quá”, “Sao hôm nay ăn mặc hở hang thế?”, “Sao đi làm mà trang điểm đậm vậy?”, v.v.

Quấy rối thể xác

Quấy rối thể xác là những hành động đụng chạm, sờ mó không mong muốn hoặc thậm chí là bạo lực. Những hành vi này không chỉ vi phạm quyền riêng tư cá nhân mà còn gây ra nỗi sợ hãi và bất an trong công việc hàng ngày.

Quấy rối tâm lý

Quấy rối tâm lý bao gồm việc gây áp lực, đe dọa, lăng mạ, hoặc cô lập nạn nhân. Những hành vi này ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần và hiệu quả làm việc của nạn nhân, tạo ra môi trường làm việc không lành mạnh và thiếu an toàn.

Quấy rối trên mạng

Còn được gọi là bắt nạt trực tuyến (cyberbullying), đây là một vấn đề ngày càng phổ biến và nghiêm trọng trong thời đại số hóa hiện nay. Việc sử dụng các nền tảng trực tuyến để tấn công, đe dọa hoặc làm tổn thương người khác có thể gây ra những hậu quả tâm lý và tinh thần sâu sắc cho nạn nhân.

Đối với nhân viên, quấy rối trực tuyến có thể xuất phát từ đồng nghiệp hoặc người quản lý, và cũng có thể đến từ bên ngoài tổ chức.

Quấy rối tình dục nơi công sở

Quấy rối tình dục là những hành vi, lời nói hoặc gợi ý tình dục không mong muốn xảy ra tại nơi làm việc. Những hành vi này không chỉ gây ra sự bất an, khủng hoảng tinh thần cho nạn nhân mà còn vi phạm nghiêm trọng quyền lợi và phẩm giá của họ.

Theo thống kê, 40% phụ nữ và 14% nam giới đã từng trải qua quấy rối tình dục tại nơi công sở. Những con số này cho thấy vấn nạn quấy rối tình dục rất phổ biến và không chỉ nhắm vào phụ nữ; bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân hoặc thủ phạm của hành vi này.

Khoản 9 Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 quy định về hành vi quấy rối tình dục tại nơi công sở như sau:

“Quấy rối tình dục tại nơi làm việc là hành vi có tính chất tình dục của bất kỳ người nào đối với người khác tại nơi làm việc mà không được người đó mong muốn hoặc chấp nhận. Nơi làm việc là bất kỳ nơi nào mà người lao động thực tế làm việc theo thỏa thuận hoặc phân công của người sử dụng lao động.”

Tại sao nạn nhân lại chọn im lặng khi bị quấy rối nơi công sở?

Nhiều nạn nhân của quấy rối nơi công sở chọn im lặng vì nhiều lý do phức tạp, bao gồm:

Sợ mất việc

Một trong những lý do chính khiến nạn nhân im lặng là sợ mất việc. Họ lo lắng rằng việc báo cáo hành vi quấy rối có thể dẫn đến hậu quả tiêu cực cho sự nghiệp của mình, như bị sa thải hoặc giảm chức vị.

Đặc biệt đối với những người làm việc chủ yếu để nuôi sống gia đình, mất việc làm có thể dẫn đến khó khăn tài chính nghiêm trọng và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của họ.

Sợ bị trả thù

Sợ bị trả thù là một trong những lý do chính khiến nạn nhân quấy rối chọn cách im lặng. Mặc dù hành vi trả thù là bất hợp pháp, nhưng nó vẫn thường xuyên xảy ra trong thực tế. Nạn nhân có thể đã chứng kiến những trường hợp tương tự xảy ra với người khác và e ngại rằng nếu họ lên tiếng, họ cũng sẽ phải chịu chung số phận.

Nạn nhân cũng có thể sợ bị trả thù từ người quấy rối hoặc từ đồng nghiệp khác. Trả thù có thể bao gồm các hình thức như hạ bệ, cô lập, hoặc thậm chí là các hành vi quấy rối tồi tệ hơn. Nỗi sợ này thường xuất phát từ sự thiếu tin tưởng vào hệ thống bảo vệ và hỗ trợ của công ty.

Lo lắng về việc không được tin tưởng

Các nghiên cứu nhiều lần chỉ ra rằng hành vi quấy rối trong môi trường làm việc thường bị lãnh đạo công ty hoặc tổ chức bỏ qua hoặc không chú ý đến. Điều này phản ánh một văn hóa làm việc thiếu sự hỗ trợ cho nạn nhân và thậm chí có thể dung túng và coi thường hành vi quấy rối.

Nạn nhân thường lo lắng rằng khi báo cáo quấy rối, họ sẽ không được tin tưởng. Họ sợ rằng lời kể của mình sẽ bị nghi ngờ hoặc coi là phóng đại, đặc biệt nếu kẻ quấy rối là một nhân vật có quyền lực hoặc có mối quan hệ tốt với các quản lý cấp cao.

Hậu quả của việc bỏ qua và dung túng cho hành vi quấy rối là rất nghiêm trọng. Nạn nhân phải chịu đựng tổn thương tinh thần và thể xác, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, hiệu quả làm việc và cuộc sống cá nhân.

Thiếu kiến thức về quyền lợi và quy trình khiếu nại

Nhiều nạn nhân quấy rối tại nơi công sở thiếu kiến thức về quyền lợi và quy trình khiếu nại. Họ có thể không biết rõ những quyền lợi mình được bảo vệ, chẳng hạn như quyền không bị quấy rối và làm việc trong một môi trường an toàn.

Sự thiếu thông tin này làm cho họ cảm thấy lúng túng và không biết bắt đầu từ đâu khi gặp phải tình trạng quấy rối.

Áp lực từ văn hóa công ty

Văn hóa công ty cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nạn nhân quyết định lên tiếng hay không. Nếu văn hóa công ty không khuyến khích việc báo cáo quấy rối hoặc thậm chí là dung túng cho những hành vi này, nạn nhân sẽ cảm thấy không có động lực hoặc không an toàn khi lên tiếng.

Những lý do trên cho thấy rằng việc giải quyết vấn đề quấy rối nơi công sở không chỉ là trách nhiệm của nạn nhân mà còn cần sự cam kết từ phía công ty trong việc tạo ra một môi trường làm việc an toàn, tôn trọng và hỗ trợ.

Hậu quả của việc bị quấy rối nơi công sở

Đến sức khỏe

Quấy rối nơi công sở có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của nạn nhân. Những tác động thường thấy bao gồm:

• Căng thẳng và lo âu: Nạn nhân thường xuyên sống trong trạng thái căng thẳng, lo lắng về những hành vi quấy rối tiếp theo, ảnh hưởng đến tâm lý và tinh thần.
• Trầm cảm: Cảm giác bị cô lập, không được hỗ trợ, và những hành vi xúc phạm có thể dẫn đến trầm cảm, làm giảm chất lượng cuộc sống.
• Mất ngủ: Sự lo lắng và sợ hãi có thể gây ra rối loạn giấc ngủ, dẫn đến mất ngủ hoặc giấc ngủ không chất lượng.
• Các vấn đề sức khỏe khác: Căng thẳng liên tục có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như đau đầu, đau dạ dày, và các bệnh lý liên quan đến căng thẳng mãn tính.

Đến công việc

Quấy rối nơi công sở không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn có những tác động tiêu cực đến công việc và sự nghiệp của nạn nhân:

• Giảm năng suất lao động: Căng thẳng và lo lắng khiến nạn nhân khó tập trung, giảm khả năng làm việc hiệu quả và sáng tạo.
• Tăng tỷ lệ nghỉ việc: Những người bị quấy rối có xu hướng nghỉ việc cao hơn do không thể chịu đựng môi trường làm việc căng thẳng, độc hại.
• Mất cơ hội thăng tiến: Nạn nhân có thể bị bỏ lỡ các cơ hội thăng tiến và phát triển nghề nghiệp do tình trạng tâm lý không ổn định và hiệu suất làm việc giảm sút.
• Môi trường làm việc tiêu cực: Quấy rối tạo ra một môi trường làm việc tiêu cực, ảnh hưởng đến không chỉ nạn nhân mà còn cả đội ngũ nhân viên khác, gây ra sự không hài lòng và giảm tinh thần làm việc.

Những hậu quả này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân nạn nhân mà còn tác động đến toàn bộ tổ chức, làm giảm hiệu quả làm việc và gây thiệt hại về tài chính và danh tiếng cho công ty.

Biện pháp bảo vệ bản thân khi bị quấy rối công sở

Dứt khoát với “thủ phạm”

Để đối phó với tình trạng quấy rối tại nơi làm việc, cần thể hiện sự quyết đoán và dứt khoát trước “thủ phạm”. Bạn nên rõ ràng và quyết liệt từ chối hành vi không đồng ý của họ bằng cách nói “không” mạnh mẽ và yêu cầu họ ngừng ngay lập tức.

Nếu cảm thấy không an toàn, hãy rời khỏi hiện trường và tìm sự hỗ trợ từ những người xung quanh. Đồng thời, hãy ghi chép lại chi tiết sự việc và lưu giữ các bằng chứng như tin nhắn, email, ảnh hoặc video để hỗ trợ trong việc đưa ra khiếu nại hoặc bảo vệ quyền lợi của mình.

Gửi khiếu nại lên cấp trên

Khi bạn bị quấy rối nơi công sở, bước đầu tiên nên làm là báo cáo sự việc với cấp trên hoặc bộ phận nhân sự. Điều này có thể giúp giải quyết vấn đề ngay từ giai đoạn đầu và ngăn chặn hành vi quấy rối tiếp diễn.

Hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc được coi là vi phạm kỷ luật lao động và sẽ bị xử lý tùy theo tính chất và mức độ của vi phạm. Theo Nghị định 24/2018/NĐ-CP, bạn có thể khiếu nại trực tiếp hoặc bằng đơn, và thời hạn giải quyết không quá 30 ngày, hoặc 45 ngày đối với các vụ việc phức tạp.

Người vi phạm có thể bị khiển trách, kéo dài thời gian nâng lương không quá 06 tháng hoặc bị cách chức. Trường hợp nghiêm trọng nhất, người quấy rối có thể bị sa thải theo quy định tại Điều 125 Bộ luật Lao động.

Gửi đơn tố cao đến cơ quan chức năng

Nếu việc gửi khiếu nại nội bộ không mang lại kết quả hoặc nếu hành vi quấy rối nghiêm trọng, bạn nên cân nhắc gửi đơn tố cáo đến các cơ quan chức năng.

Trường hợp quấy rối tại nơi công sở phức tạp hoặc người quấy rối là người sử dụng lao động, lao động nữ cần thu thập bằng chứng như tin nhắn, lời nói, hình ảnh và các hành vi để có thể tố cáo tới Sở Lao động – Thương binh và Xã hội nơi doanh nghiệp đặt trụ sở.

Người lao động có quyền gửi đơn hoặc tố cáo trực tiếp tới Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội.

Theo Điều 11 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, người có hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc nhưng chưa đủ điều kiện truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt tiền từ 15 đến 30 triệu đồng.

Trọng tội hơn, nếu người quấy rối “xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác,” có thể bị phạt tù tối đa 05 năm theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Chấm dứt hợp đồng lao động

Nếu các biện pháp trên không giải quyết được vấn đề và bạn vẫn tiếp tục bị quấy rối, việc chấm dứt hợp đồng lao động có thể là lựa chọn cuối cùng để bảo vệ bản thân. Khi quyết định chấm dứt hợp đồng, hãy:

• Đánh giá tình hình kỹ lưỡng và cân nhắc tất cả các lựa chọn khác trước khi đưa ra quyết định.
• Đảm bảo rằng bạn đã có kế hoạch tài chính dự phòng để hỗ trợ trong thời gian tìm công việc mới.
• Bắt đầu tìm kiếm một môi trường làm việc mới, nơi tôn trọng và bảo vệ quyền lợi của bạn.
• Nếu cần, tham vấn luật sư để hiểu rõ quyền lợi của bạn và các bước cần thực hiện để chấm dứt hợp đồng lao động một cách hợp pháp và an toàn.

>>> Xem thêm: Hợp đồng thương mại là gì?

Kết luận

Quấy rối nơi công sở là vấn đề nghiêm trọng cần được giải quyết triệt để để bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người lao động. Nạn nhân cần biết cách bảo vệ bản thân và tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần thiết, đồng thời các doanh nghiệp cũng phải có các biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi quấy rối.

Theo dõi Sabay để cập nhật tin tức hữu ích nha bạn!

SABAY – VĂN PHÒNG SÂN BAY

Hotline: 093 179 1122

Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM