Thu nhập vãng lai là gì? Cách tính thuế đối với thu nhập vãng lai

Bạn đã bao giờ nghe đến thu nhập vãng lai và tự hỏi đó là gì không? Thu nhập vãng lai đơn giản là các khoản thu mà cá nhân kiếm được từ các nguồn không phải là thu nhập chính thức hoặc không thường xuyên. Đây là những khoản tiền từ tiền thưởng, hoa hồng, làm thêm giờ, hoặc các công việc tạm thời. Với tính linh hoạt và khả năng tăng thu nhập, thu nhập vãng lai đem lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với những thách thức riêng.

Cùng Sabay tìm hiểu chi tiết về thu nhập vãng lai và cách tính thuế thu nhập vãng lai qua các chia sẻ sau nha!

Thu nhập vãng lai là gì?

Thu nhập vãng lai là khoản tiền mà một cá nhân kiếm được từ các nguồn thu nhập không ổn định, không đều đặn và không cố định hàng tháng. Thu nhập này thường đến từ các hoạt động làm thêm, thưởng hoặc các công việc tạm thời.

Khác với thu nhập cố định như lương hàng tháng, thu nhập vãng lai có thể biến động và thay đổi tùy thuộc vào thời điểm, khối lượng công việc hoặc hiệu suất làm việc của cá nhân.

Thu nhập vãng lai mang lại cơ hội tăng thêm thu nhập cho cá nhân nhưng cũng đi kèm với rủi ro về sự không ổn định và khó khăn trong việc lập kế hoạch tài chính dài hạn.

>>> Xem thêm: Quấy rối nơi công sở, phải làm sao?

Các nguồn thu nhập vãng lai phổ biến

Tiền thưởng

Tiền thưởng là khoản tiền được trao thêm cho cá nhân dựa trên hiệu suất công việc hoặc hoàn thành mục tiêu đề ra. Đây là một trong những nguồn thu nhập vãng lai phổ biến, đặc biệt trong các ngành nghề có tính cạnh tranh cao. Tiền thưởng có thể bao gồm:

• Thưởng hiệu suất: Dựa trên kết quả làm việc, đóng góp vào doanh số hoặc chất lượng công việc.
• Thưởng lễ, Tết: Các khoản thưởng vào dịp lễ, Tết nhằm động viên tinh thần làm việc của nhân viên.
• Thưởng dự án: Khi hoàn thành một dự án lớn hoặc đạt được các mốc quan trọng trong công việc.

Tiền hoa hồng

Tiền hoa hồng là khoản thu nhập mà cá nhân nhận được dựa trên doanh số bán hàng hoặc dịch vụ. Những người làm việc trong lĩnh vực kinh doanh, bất động sản, bảo hiểm thường có thu nhập từ tiền hoa hồng. Đặc điểm của tiền hoa hồng:

• Theo tỷ lệ phần trăm: Thường được tính theo phần trăm doanh số hoặc giá trị hợp đồng.
• Động lực làm việc: Tạo động lực cho nhân viên bán hàng nỗ lực hơn để tăng doanh số.
• Không cố định: Thu nhập có thể biến động mạnh theo từng tháng hoặc từng giai đoạn.

Tiền làm thêm ngoài giờ

Thu nhập từ việc làm thêm ngoài giờ là khoản tiền mà cá nhân kiếm được khi làm việc vượt quá thời gian làm việc chính thức. Đây là một nguồn thu nhập quan trọng cho những người có nhu cầu tăng thu nhập. Các hình thức làm thêm ngoài giờ bao gồm:

• Làm thêm buổi tối: Công việc ngoài giờ hành chính hoặc vào buổi tối.
• Làm thêm cuối tuần: Làm việc vào thứ Bảy, Chủ nhật hoặc các ngày nghỉ lễ.
• Tăng ca: Làm thêm giờ tại công ty sau giờ làm việc chính thức.

Thu nhập từ công việc tạm thời

Thu nhập từ các công việc tạm thời thường là các khoản tiền mà cá nhân nhận được từ các công việc không cố định, chẳng hạn như làm thêm vào cuối tuần, làm dự án ngắn hạn hoặc các công việc theo hợp đồng ngắn hạn. Các dạng công việc tạm thời bao gồm:

• Dự án ngắn hạn: Tham gia vào các dự án có thời gian thực hiện ngắn.
• Công việc thời vụ: Làm việc trong các mùa cao điểm như mùa du lịch, mùa lễ hội.
• Hợp đồng ngắn hạn: Ký kết hợp đồng làm việc trong thời gian ngắn, thường dưới 6 tháng.

Các nguồn thu nhập vãng lai này mang lại sự linh hoạt và cơ hội tăng thêm thu nhập cho cá nhân, nhưng cũng đi kèm với sự không ổn định và biến động lớn trong tài chính.

Lợi ích và hạn chế của thu nhập vãng lai

Lợi ích

• Tăng thu nhập: Thu nhập vãng lai cung cấp một nguồn tài chính bổ sung, giúp cá nhân có thể cải thiện tài chính cá nhân và đáp ứng các nhu cầu chi tiêu hằng ngày, tiết kiệm hay đầu tư vào mục đích khác.
• Linh hoạt về thời gian: Các nguồn thu nhập vãng lai thường cho phép cá nhân tự do lựa chọn thời gian làm việc. Điều này rất hữu ích đối với những người có lịch trình cá nhân không cố định, cho phép họ linh hoạt điều chỉnh giữa công việc và các hoạt động khác trong cuộc sống.
• Cơ hội học hỏi: Làm việc trong các công việc vãng lai cung cấp cơ hội trải nghiệm và học hỏi từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Điều này giúp cá nhân phát triển kỹ năng mới, mở rộng mối quan hệ và có thêm kinh nghiệm giá trị trong sự nghiệp và cuộc sống.

Hạn chế

• Không ổn định: Thu nhập từ các nguồn vãng lai thường biến động không đều, từ đó gây ra căng thẳng và khó khăn trong việc lập kế hoạch tài chính cá nhân. Sự không ổn định này có thể dẫn đến tình trạng không an toàn về tài chính và khó khăn trong việc duy trì một mức sống ổn định.
• Thiếu bảo hiểm và quyền lợi: Các công việc vãng lai thường không đi kèm với các quyền lợi như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, và nghỉ phép có lương. Điều này làm tăng rủi ro cho cá nhân khi gặp phải các vấn đề sức khỏe hoặc khả năng làm việc bị gián đoạn.
• Quản lý tài chính khó khăn: Vì thu nhập biến động, cá nhân cần có kỹ năng quản lý tài chính tốt để duy trì ổn định trong chi tiêu và tiết kiệm. Sự khó khăn này đặc biệt rõ rệt khi phải đối mặt với chi phí không dự đoán và thu nhập không đều đặn.
• Áp lực công việc: Làm việc vãng lai có thể đòi hỏi cá nhân phải làm việc vượt quá giờ làm việc chuẩn, dẫn đến áp lực và căng thẳng trong công việc. Cảm giác quá tải và mệt mỏi có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của cá nhân.

Cách tính thuế đối với thu nhập vãng lai

Theo điểm i khoản 1 Điều 25 của Thông tư 111/2013/TT-BTC về quy định về khấu trừ thuế và chứng từ khấu trừ thuế, các nội dung cụ thể như sau:

• Khấu trừ thuế là việc tổ chức hoặc cá nhân trả thu nhập phải tính trừ số thuế thu nhập của người nộp thuế trước khi trả thu nhập đó.
• Trường hợp cụ thể là khấu trừ thuế đối với các tổ chức, cá nhân trả tiền công, thù lao, chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động (theo hướng dẫn tại điểm c, d, khoản 2, Điều 2 Thông tư này) hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng, với tổng mức thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên, phải thực hiện khấu trừ thuế 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.

Cách tính thuế TNCN đối với thu nhập vãng lai được xác định theo công thức sau:

Thuế thu nhập cá nhân = Thu nhập vãng lai x Thuế suất 10%

Thu nhập vãng lai không bị khấu trừ thuế TNCN 10% trong trường hợp nào?

Căn cứ vào quy định tại điểm i khoản 1 Điều 25 của Thông tư 111/2013/TT-BTC về khấu trừ thuế và chứng từ khấu trừ thuế, các nội dung chính như sau:

• Khấu trừ thuế là quá trình tổ chức hoặc cá nhân trả thu nhập thực hiện việc tính trừ số thuế phải nộp từ thu nhập của người nộp thuế trước khi thanh toán.
• Đối với các tổ chức và cá nhân trả tiền công, thù lao, chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng và có tổng mức thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên, phải thực hiện khấu trừ thuế 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.

Cụ thể, các cá nhân có duy nhất một nguồn thu nhập vãng lai và đáp ứng các điều kiện sau:

• Thu nhập vãng lai từ hai triệu đồng/lần trở lên.
• Ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế sau khi trừ gia cảnh chưa đạt mức phải nộp thuế.
• Các cá nhân thỏa mãn các điều kiện trên cần làm bản cam kết gửi cho tổ chức trả thu nhập để được hưởng quyền không bị khấu trừ thuế TNCN 10%, theo mẫu 08/ck-tncn.

>>> Xem thêm: Thu nhập chịu thuế là gì? 10 khoản thu nhập chịu thuế cần biết

Kết luận

Thu nhập vãng lai là một phần quan trọng trong nguồn thu nhập của nhiều người, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế linh hoạt và đa dạng như hiện nay. Hiểu rõ về các nguồn thu nhập vãng lai, lợi ích, hạn chế và cách tính thuế sẽ giúp cá nhân quản lý tài chính cá nhân hiệu quả hơn.

Theo dõi Sabay để cập nhật các tin tức hữu ích khác nha bạn!

SABAY – VĂN PHÒNG SÂN BAY

Hotline: 093 179 1122

Trụ sở: 99 Cộng Hòa, phường 4, quận Tân Bình, TP. HCM